Tapu İptali Davaları Hangi Hallerde Açılır?

Tapu iptal davası birçok farklı unsurun bir araya gelmesi ile açılabilir. Tapu iptal ve tescil davası, kanunlara aykırı şekilde düzenlendiği iddia edilen tapu kaydının hukuka uygun hale getirilmesi için açılan davalardır. Tapu iptal ve tescil davaları, taşınmazın mülkiyet hakkının korunmasını sağlamak amacıyla açılabilir.

Tapu iptal ve tescil davası şu nedenlere bağlı olarak açılmaktadır:

• Hukuki ehliyetsizliğe bağlı olarak,
• Muris muvazaası nedeniyle,
• Vekâlet görevinin kötüye kullanılması,
• İmar uygulamasından kaynaklı,
• Aile konutu nedeniyle,
• Kazandırıcı zamanaşımı ve zilyetlik nedeniyle.

Kişinin mülkiyet hakkını temin eden en önemli dava türlerinden biri olmasıyla tapu iptali ve tescil davası önem arz etmektedir. Tapu iptali davaları bu yönüyle birçok farklı nedene bağlı olarak açılabilir. Tapu iptal davalarının hangi durumlarda açılamayacağı hakkında bilgi almak için “Tapu İptal Davası Hangi Durumlarda Açılamaz?” konulu makalemizi inceleyebilirsiniz.

Tapu İptali Davası Nedir?

Tapu iptal ve tescil davası en basit haliyle; bir taşınmazın tapuda tescilinin herhangi bir neden bağlı olarak yolsuz ve hukuka aykırı olduğu durumlarda açılan davalardır. İlgili kanunlara aykırılık teşkil eden, usulsüz veya yolsuz düzenlendiği iddia edilen tapu kaydının hukuka uygun hale getirilmesini sağlamak adına bu davaların açılması şarttır. Tapu iptali davası, taşınmazın aynına, diğer bir ifadeyle mülkiyet hakkına ilişkin bir davadır. Bu nedenle mahkeme hükmü kesinlik kazanmadan icra edilmez.

Tapu iptal ve tescil davası, söz konusu hakkı ihlal edilen kişinin mülkiyet hakkını temin eden önemli bir dava türü olarak değerlendirilmektedir. Mevcut yasal düzenlemeler ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ilgili Ek Protokol kapsamında, mülkiyet hakkı ihlal edilen bireye etkin koruma mekanizması sağlanmak zorunludur. Bu nedenle eğer mülkiyet ihlalleri iç hukuk yolları ile çözülemezse bu durumda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) bireysel başvuru yapılması da mümkündür. Ancak bunun için tüm iç hukuk yollarının tüketilmesi gerekecektir.

Tapu İptali Davası Nasıl Açılır?

Tapu iptal davası dilekçesi kapsamında ilgili taşınmazın kayıt bilgileri ile arazideki durumu ve olayın özelliklerine göre yapılan tüm işlemlerin hukuka aykırılık teşkil ettiği açıkça belirtilmelidir. Buna ek olarak dilekçe ile beraber tapu kayıtları, kayıtlara dayanarak ilgili diğer belgeler dava dosyasına eklenerek başvuru yapılması şarttır.

Tüm gayrimenkul davalarında olduğu gibi ülkemizdeki mevcut hukuk sisteminde tapu iptal davası da taşınmazın bulunduğu yerde açılmaktadır. Taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi kesin yetkili mahkeme olarak belirlenmişti. Tarafların anlaşarak bu mahkeme dışında başka mahkemede görülmesini sağlamaları mümkün değildir. Bu davalar asliye hukuk mahkemesinde görülür. Görevli mahkeme olarak asliye hukuk mahkemesi belirlenmiştir.

Tapu İptal Davası Sebepleri Nelerdir?

Tapu iptal davası şartları sağlanmadan bu davanın açılması, açılsa bile lehte sonuç alınması oldukça zordur. Temelde bu davaların açılması için açıkça bir hukuka aykırı durumun bulunması gerekiyor.

Tapu iptal davası açma sebepleri kısaca şu nedenlere bağlıdır:

• Hukuki ehliyetsizlik,
• Mirastan mal kaçırma (muris muvazaası),
• Vekaletin kötüye kullanılması,
• İmar hukukundan kaynaklı nedenler,
• Sınır uyuşmazlıkları nedenleri,
• Kadastro ölçüm hatalarına dayalı sebepler,
• Zilyetlik nedeni ile tapu iptal davası
• Zeminde kullanılan yer ve tapu kaydında yer alan parselin uyuşmaması,
• Tapu kaydının bir başka üçüncü kişi adına senetsiz tescil edilmesi,
• Özel mülk olarak tapuya kaydı mümkün olmayan taşınmazın kişiler adına kaydedilmesi vb.
• Aile konutu nedeni ile tapu iptal davası

Tapu iptal ve tescil davaları birçok farklı nedene bağlı olarak açılabilir. Bu nedenle şartların iyi analiz edilmesi gerekecektir. Tapu iptali davası genelde karmaşık bir hukuki süreçtir. Bu nedenle bu alanda uzman avukat ile çalışarak sürecin profesyonelce yürütülmesi şarttır.

Kimler Tapu İptal Davası Açabilir?

Tapu iptali için eğer hukuka aykırı olarak bu tapular düzenlenmişse hak sahipleri dava açabilmektedir. Herhangi bir tapu kaydının usule ve kanuna aykırı olarak oluşması ve söz konusu kaydın iptali ile kendisinin menfaati olan herkes bu davaları açabilmektedir. Tapu kaydı iptalinde sonuç ve isteminde tescil istemi de olmak zorundadır. Aksi takdirde iptal edilen taşınmazın malik hanesi boş bırakılır. Bu nedenle tapu iptal ve tescil davaları çoğu zaman birlikte görülmektedir.

Hangi Durumlarda Tapu İptal ve Tescil Davası Açılamaz?

Tapu iptal davası çeşitleri günümüzde mahkemelerde en sık rastlanan dava türleri arasında yer alıyor. Ancak diğer tüm hukuki süreçlerde olduğu gibi tapu iptal ve tescil davalarının da açılamayacağı bazı durumlar mevcuttur. Tapuya tescil işlemlerinden sonraki 10 yıl boyunca, elindeki taşınmazın tapusunu devretmeden kesintisiz ve davasız şekilde elinde bulunduran kişiler aleyhinde, tescil işleminde usulsüzlük olsa bile iptal davası açılamıyor.

Eğer tapu aleyhinde daha önce herhangi bir iptal davası açılmışsa dava açılabilir. Tapu itap davasının açılamamasında diğer bir kriter ise miras bırakan kişinin sağken muvazaası nedeniyle tapu iptal davası açılamaz. Daha pek çok önemli kriter ve değişken bu davaların açılamamasına neden olabilir. Bu nedenle hukuki süreç başarılı şekilde takip edilmelidir.

Tapu İptal Davası Açma Süresi Kaç Yıldır?

Tapu iptal davası açma süresi değişebilir. Zamanaşımı süresi dayandığı hukuki nedenlere ve kanunlara göre farklılık gösterecektir. Genel olarak bu davalarda süre 10 yıl olarak belirlenmiştir. Kadastrodan kaynaklanan tapu iptal ve tescil davaları ise ilgili Kadastro Kanunu’nda yer alan haliyle hak düşürücü süre olarak 10 yıldır. Bu süre içinde davanın açılması gerekecektir.  

Tapu İptal Davası Kaç Gün Sürer?

Tapu iptal davası bilirkişi raporu ve mahkemenin seyrini değiştirecek daha pek çok farklı unsura göre farklı sürelerde görülebilir. Tapu iptal davasının sonuçlanması için gereken süre davanın seyrine göre değişse de öngörülen süre en çok 731 gün olarak belirlenmiştir. Bu süre içinde sonuçlanmayan davalar için mahkeme tarafından davanın iptaline yönelik karar verilebilir.

Mahkemenin yoğunluğuna, davanın konusu ve diğer değişkenlere göre davanın sonuçlanma süreleri değişecektir. Mahkeme sürecinin hızlı bir şekilde sonuçlanmasını sağlamak için mutlaka tüm hukuka aykırı deliller ve usulsüzlüklerin açıkça mahkemeye sunulması ve iyi bir savunma yapılması şarttır.

Tapu Satışı Nasıl İptal Edilir?

Tapu satış iptal davası tapu iptal ve tescil davası ile sağlanabilir. Taşınmazın bulunduğu yerin asliye hukuk mahkemesinde bu davaların açılması gerekecektir. Bu davalar için verilecek dilekçenin eksiksiz ve kusursuz olması şarttır. Gayrimenkulün kayıt bilgileri, olaydaki hukuka aykırı olan tüm durumlar ve değişkenler açık bir şekilde belirtilmelidir.

Tapu devri sırasında yapılan hileli, yetkisiz ya da geçersiz bir işlemin tespit edilmesi halinde tapunun iptaline yönelik hukuki işlem başlatılabilir. Bu durumda iptal işlemleri sadece mahkeme yoluyla mümkündür.

Tapu İptali Davasında Mahkeme Masraflarını Kim Öder?

Tapu iptal davası ücreti ile diğer masraflar belirli şartlar altında ödenmektedir. Bu davalar nispi harca tabi davalardan oluşmaktadır. Taşınmazın değeri üzerinden harcın tamamlanması gerekir. Buna ek olarak dava masrafları arasında posta masrafları, bilirkişi ücreti, keşif masrafı gibi masraflar davacı tarafından karşılanması gerekir.

Yargılama masrafları her yıl belirlenen tarife ve oranlara göre değişmektedir. Davanın açılacağı yıla göre bu masrafların miktarı da değişmektedir. Tapu iptali davaları ile diğer birçok davada dava masraflarının kaybeden tarafça ödenmesi esastır. Dava türüne ve sonucuna göre bu durum birçok açıdan farklılık gösterebilir.

Ayrıca Bakınız: Kiracı Tahliye Taahhütnamesi Nedir?

Sık Sorulan Sorular