Tanıma tenfiz davası dilekçesi başta olmak üzere gerekli belgelerin toplaması ile yurt dışında verilen bir mahkeme kararının Türkiye’de geçerli olması için bu dava açılabilmektedir. Tanıma ve tenfiz davaları yerel mahkemelerde açılan davalardır. Tanıma ve tenfiz davaları birçok hukuki süreci ve belge toplama aşamasını içinde barındırmaktadır. Bu nedenle karmaşık bir sürece sahiptir.
Tanıma ve tenfiz davalarının hem yabancı ülkede verilen mahkeme kararlarının niteliği hem de ülkemizde yasalara uygunluğu gibi konular dikkate alınacağı için mutlaka uzman bir avukat tarafından yürütülmesi gerekecektir. Tanıma ve tenfiz davası açmak için gerekli belgeler ile yetkili ve görevli mahkemelere başvurulması gerekir.
Tanıma Tenfiz Davası Nedir?
Tanıma ve tenfiz davası en basit haliyle yabancı bir ülkede verilen mahkeme kararının Türkiye’de geçerli olabilmesini sağlamak için açılan davalardır. Tanıma ve tenfiz davası, yabancı bir ülkede verilen mahkeme kararının Türkiye’de geçerli olmasını sağlayan dava türü olmasıyla büyük bir öneme sahiptir. Bu dava açılmadan, yurt dışında verilmiş bir mahkeme kararı Türkiye geçerlilik kazanmaz.
Tanıma tenfiz davaları özellikle boşanma davaları ile doğrudan ilişkilendirilmektedir. Boşanma davası kararının Türkiye’de de geçerli olması için kesinleşmiş bir mahkeme kararına ihtiyaç duyulmaktadır. Kesinleşen bu kararın Türk hukuk sistemine aykırılık teşkil etmemesi gerekecektir. Hukuka uygunluğu tespit edilmesi halinde söz konusu yabancı mahkeme kararı Türkiye’de de mahkeme tarafından tanınarak geçerlilik kazanır.
Tanıma ve Tenfiz Arasındaki Fark Nedir?
Tanıma ve tenfiz arasındaki fark çoğu zaman karıştırılmaktadır. Tanıma, yabancı bir mahkeme tarafından verilen kararın kesin hüküm niteliğinin Türkiye’de geçerli olmasının sağlanması anlamına gelir. Tenfiz ise tanınan bu yabancı mahkeme kararına dair hükümlerin yurt içinde uygulanması yani yaptırımını ifade eder.
Tanıma ve tenfiz arasındaki öne çıkan fark ise tanımanın sadece kararın kesin hüküm niteliğinin kabul edilmesi, tenfiz ise kararın icra edilebilir hale gelmesidir. Tanıma ve tenfiz davalarının kabulü için kararın belirli şartları taşıma şarttır. Kararın kesinleşmiş olması, Türk kamu düzenine ve hukuka aykırı olmaması, tarafların açık muvafakatine aykırı olmaması gibi unsurlar dikkate alınır. Kararın tanınmasının ardından icra edilebilir hale gelmektedir.
Tanıma ve Tenfiz Davası Kimler Açabilir?
Tanıma tenfiz davasının reddi gibi sorunların yaşanmaması için bu davaların alanında uzman bir avukat tarafından açılarak dava sürecinin yürütülmesi gerekecektir. Tanıma ve tenfiz davaları, hakkında yurt dışında herhangi bir yargı kararı verilen kişiler tarafından Türkiye’de de bu kararın geçerli olması için açılır. Tanıma ve tenfiz istemi dilekçe ile yapılır.
Boşanma, velayet, nafaka, taşınmaz satışı, iş sözleşmesi feshi gibi konular tanıma ve tenfiz davaları kapsamında görülebilir. Yabancı ülke mahkemesi tarafından verilen karara taraf olan kişiler, doğrudan etkilenenler ve kararın uygulanmasındaki hukuki yararı bulunan kişiler bu davaları açabilirler. Karmaşık süreçleri de beraberinde getireceği için tanıma ve tenfiz davalarının uzman bir avukat tarafından açılması şarttır.
Tanıma ve Tenfiz Davası Nerede Açılır?
Tanıma ve tenfiz davası yetkili mahkeme hakkında yasal düzenlemeler Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun kapsamında düzenlenmiştir. Bu kanun kapsamında tenfiz kararları hakkında görevli mahkeme asliye mahkemesidir. Kararın kendine karşı tenfiz istenen kişinin Türkiye’deki yerleşim yeri, yoksa sakin olduğu yer mahkemesinden, Türkiye’de yerleşim yeri yoksa, Ankara, İstanbul veya İzmir mahkemelerinden birinden istenebilir.
Kararın tenfiz edilmesinde hukuki yararı bulunan herkes tenfiz isteminde bulunabilmektedir. Tenfiz istemi ise görevli mahkeme olan asliye mahkemesinde yapılır. Dilekçe karşı tarafın sayısı kadar örnek eklenir. Tanıma ve tenfiz davası açmak isteyen kişilerin yetkili ve görevli mahkemelere başvuru yapması şarttır.
Tanıma ve Tenfiz Davası Ne Kadar Sürer?
Tanıma ve tenfiz davası süresi kapsamında herhangi bir hak düşürücü ya da zamanaşımı süresi belirlenmemiştir. Temelde yabancı ülke mahkemesi tarafından verilen bir kararın Türk mahkemelerine tanıtılmasından ibaret olan bu hukuki işlemler, mahkemenin yoğunluğu ve davaya konu olan olaya göre farklı sürelerde karar bağlanabilir.
Ortalama 2 ay veya daha kısa sürede bu davalar tamamlanmaktadır. Boşanma davaları veya diğer davalarda tanıma ve tenfiz davalarına başvurulması halinde süreci bu alanda uzmanlaşan avukatların yürütmesi halinde çok daha kısa sürede sonuç alınması mümkündür. Tanıma ve tenfiz davaları görülmeden ve mahkeme tarafından bu kararlar tanınmadan, yabancı ülke mahkemesi tarafından verilen kararlar Türkiye geçerlilik kazanmaz. Bu nedenle söz konusu kararın geçerli olması için bu davaların açılması şarttır.
Tanıma ve Tenfiz Davasında Gerekli Belgeler Nelerdir?
Tanıma tenfiz davası için gerekli belgeler arasında birçok unsur yer almaktadır. Belge toplama sürecinde mahkeme tarafından istenecek ve zorunluluk teşkil eden tüm belgelerin bir araya getirilmesi şarttır. Davanın açılabilmesi ve kararın Türkiye’de geçerli olması için tüm belge ve bilgilerin eksiksiz ve doğru bir şekilde mahkemeye sunulması şarttır.
Tanıma ve tenfiz davalarında gerekli belgelerden bazıları kısaca şunlardır:
- Dava dilekçesinin hazırlanması,
- Yabancı mahkeme ilamının kesinleşmesi ve Apostil şerhi,
- Tanıma tenfiz belgelerinin tercüme edilmesi,
- Kararın ilgili taraflara tebliğ edildiğini gösteren belgeler,
- Varsa kararın icrasını gerektiren belgelerin aslı ve onaylı suretleri vb.
Dava dilekçesi ve istenen diğer tüm belgelerin eksiksiz şekilde mahkemeye sunulması şarttır. Aksi takdirde mahkeme süreci istenen şekilde ilerlemeyebilir. Gerekli belgeler ve dava süreci hakkında hukuki danışmanlık alınması şarttır.
Boşanma Tanıma Tenfiz Davası Açılmazsa Ne Olur?
Tanıma tenfiz davası boşanma davalarında çok sık karşılaşılan davalardır. Yurt dışında boşanan kişiler, yabancı mahkeme tarafından boşanma kararı verilmiş olsa bile ülkemizde karar tanımadığı için hala geçerli olacaktır. Bu nedenle boşandığınız eşiniz Türkiye’de yasal mirasçı olabilecek. Yurt dışında verilen boşanma davalarının Türkiye’de geçerli olması için tanıma ve tenfiz davaları açılması ile boşanma sonrasında tarafların hak iddia etme şansları kalmaz. Bu davalar görülmezse evlilik hukukundan doğan hak ve yükümlülükler Türkiye’de devam eder.
Tanıma ve Tenfiz Davasında Taraflar Duruşmaya Gelmeli Midir?
Tanıma tenfiz davası zamanaşımı ya da hak düşürücü bir süre olmaması nedeniyle istenildiği zaman açılması mümkündür. Yurt dışında ikamet eden ancak yabancı ülke mahkeme kararlarının Türkiye’de de geçerliliğini sağlamak isteyen kişilerin duruşmaya gelmeleri zorunlu değildir. Davacı, dava dilekçesinde, duruşmaya katılmak istemediğini beyan edebilir.
Tarafların duruşmaya gelmemesi halinde bu durumda davacı, davasını avukatı aracılığıyla takip edebilir. Davalı ise duruşmaya katılmak zorunda değildir. Avukatları aracılığıyla kişilerin tanıma ve tenfiz davalarında süreci uzaktan takip etmeleri de mümkündür. Vekalet işlemleri tamamlanarak tanıma ve tenfiz davaları yürütülmektedir.
Tanıma ve Tenfiz Davalarında Apostil Nedir, Neden Gereklidir?
Tanıma ve tenfiz davası Apostil ve diğer belgelerin eksiksiz olarak mahkemeye sunulması ile görülmektedir. Aposti, bir belgenin gerçekliğinin tasdik edilerek başka bir ülkede yasal olarak kullanılmasını sağlayan bir belge onay sistemi olarak tanımlanabilir.
Apostilin tanıma ve tenfiz davalarında önemi, yabancı ülkede verilen mahkeme kararlarının doğruluğu ve geçerliliğinin teyit edilmesidir. Tanıma ve tenfiz davası açmak için ilgili ülkenin yetkili makamları tarafından verilmiş Apostil şerhinin bulunması şarttır.
Ayrıca Bakınız: Ceza Davasında Kast Nedir?
