Maddi Manevi Tazminat Davası Nasıl Açılır?

Tazminat davaları maddi ve manevi olmak üzere genelde iki başlık altında incelenmektedir. Tazminat davası, kişinin haksız fiil nedeni ile uğradığı maddi veya manevi zararların karşılanmasına yönelik açılan bir dava türüdür. Maddi ve manevi tazminat davası birlikte açılabileceği gibi ortaya çıkan zararlara göre sadece maddi veya manevi tazminat davası da açılabilir.

Bir kişinin haksız fiil veya hukuka aykırı bir eylem nedeniyle uğradığı zararların giderilmesi için açılan bu davalar, davalının bulunduğu yerdeki yer mahkemesinde açılmaktadır. Asliye hukuk mahkemesinde ya da zararın türüne göre diğer mahkemelerde açılabilir. Maddi manevi tazminat davası açmak için belirli koşulların oluşması ve mahkemeye başvuru yapılması gerekecektir. Davalardan lehte sonuç almak için bu alanda uzman avukatlar ile çalışmak önemlidir.  

Hangi Durumlarda Manevi Tazminat Davası Açılır?

Manevi tazminat davası bir kimsenin bedensel bütünlüğünün zedelenmesi durumunda, olayın özellikleri göz önünde tutularak, zarar gören kişilere uygun miktarda tazminat ödenmesidir. Adından da anlaşılacağı üzere kişinin haksız fiil ve hukuka aykırı bir eylem sonrasında uğradığı manevi zararların tazmini için bu davalara başvurulmaktadır.

Manevi tazminat açılması için kişinin söz konusu eylemlerden kaynaklı olarak acı, elem, üzüntü, keder gibi duygusal kayıplar yaşaması gibi durumlarda manevi tazminat davası açılması mümkündür. Manevi tazminat davaları karmaşık hukuk süreçleri kapsamaktadır. Bu nedenle tazminat davası açmadan önce uzman bir avukat ile çalışmak önemlidir.  

Maddi Tazminat Şartları Nelerdir?

Maddi tazminat davası ise bir kişinin başka bir kişi ya da kurum tarafından hukuka aykırı şekilde zarara uğratılması sonucunda bu zararın giderilmesine yönelik açılan davalardır. Maddi tazminat davasında zararlar maddidir. Örneğin bir kaza sonucu oluşacak tedavi masrafları, iş kaybı, mal kaybı ve hasarlar bu kapsamda değerlendirilebilir.

Maddi tazminat davası açmak için şu şartlara ihtiyaç duyulur:

• Maddi bir zarara neden olan fiilin bulunması,
• Zararı ortaya çıkaran fiilin hukuka aykırılığı,
• Zararın meydana gelmesi,
• Zarar ve eylem arasında illiyet bağının bulunması vb.

Hukuka aykırı olarak yapılan fiilin, eylemi gerçekleştiren kişinin kusurundan kaynaklanması en temel şartlar arasında yer almaktadır. Kusurlu görülen tarafın eylemi sonrasında kişinin uğradığı maddi zararlar maddi tazminat davası ile çözüme kavuşturulabilir.  

Maddi Tazminat Türleri Nelerdir?

Maddi tazminat davası türleri ortaya çıkacak zararlara ve olaya göre belirlenebilir. İş kazaları, trafik kazası, doktor hatası, suç nedeniyle maddi tazminat davaları gibi türleri bulunmaktadır. Maddi tazminat davalarında zararların tazmin edilmesi amacıyla farklı davalar açılabilir.

Maddi tazminat davası türlerinden bazıları şunlardır:

• İş kazası nedeniyle maddi tazminat davası,c
• Trafik kazası nedeniyle maddi tazminat davası,
• Destekten yoksun kalma tazminatı
• Malpraktis (doktor hatası) nedeniyle tazminat davası,
• Suç nedeniyle maddi tazminat davası,
• Sözleşmenin ihlal edilmesi nedeniyle maddi tazminat davası,
• Haksız gözaltı nedeniyle maddi tazminat davası,
• Boşanma davası nedeniyle maddi tazminat davası,
• İşçinin kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı

Maddi zararın doğmasına neden olan unsurlara göre maddi tazminat davası açılması mümkündür. Bu kapsamda kişinin maddi bir zarara uğraması ve bu zararın tazmini için mahkemeye başvurulması şarttır. Manevi tazminat davalarında olduğu gibi maddi tazminat davalarında da karmaşık hukuki süreçler olacağı için uzman bir avukat desteğine başvurmak önemlidir.  

Manevi Tazminat Şartları Nelerdir?

Manevi tazminat davası şartları arasında birçok durum mevcuttur. Türk Borçlar Kanunu kapsamında düzenlenen manevi tazminat, bir kişinin bedensel bütünlüğünün zedelenmesi durumunda, olayın özellikleri dikkate alınarak, zarar gören kişiye uygun bir miktarda paranın manevi tazminat olarak ödenmesidir. Ağır bedensel zarar ya da ölüm halinde, zarar – ölen kişinin yakınlarına da manevi tazminat verilebilir.

İlgili kanun kapsamında manevi tazminat davasının açılabileceği durumlar ve şartlar kısaca şunlardır:

• Kişinin yaşama hakkının ya da vücut bütünlüğünden kaynaklanan durumlar,
• Şeref, haysiyet, özel hayat, aile hayatının gizliliği gibi kişilik haklarının ihlali,
• Kişilik hakkına hukuka aykırı saldırıdan kaynaklı,
• Adın haksız kullanılması,
• Nişanın bozulması yüzünden kişilik hakkının saldırıya uğraması,
• Evlenmenin butlanından kaynaklı manevi tazminat,
• Boşanmaya neden olan olaylar nedeniyle kişilik hakkının ihlal edilmesi vb.

Yasalarda manevi tazminat davası açılmasına yönelik birçok unsur sayılmıştır. Bu kapsamda Türk Borçlar Kanunu, bir kişinin öldürülmesi ya da bedensel bütünlüğünün bozulması, manevi bir zararın meydana gelmesi, hak ihlaline neden olan fiilin hukuka aykırı olması, kusur sorumluluğu olduğu hallerde failin kusurlu olması ya da kusursuz sorumluluk hallerinde failin kusurlu olması gibi şartlar aranmaktadır.  

Maddi Manevi Tazimat Davası Ne Kadar Sürer?

Maddi manevi tazminat davası açma süresi birçok etkene göre değişebilir. Manevi tazminat için dava zamanaşımı süresi, fiilin ya da failin öğrenildiği tarihten itibaren 2 yıl olarak belirlenmiştir. Daha sonra öğrenilmişse bile 10 yıl olarak belirlenmiştir. Maddi tazminatta olduğu gibi boşanmada manevi tazminat davası zamanaşımı süresi ise 1 yıl olarak belirlenmiştir.

Genel çerçevede ise mahkemelerde görülen bu davaların süresi değişkendir. Mahkemenin yoğunluğu ve olayın türüne göre maddi ve manevi tazimat davaları 1 – 2 yıl içinde sonuçlanmaktadır. Ancak bazı durumlarda bu süreler uzayabilmektedir. Maddi manevi tazimat davası açmak için ilgili tüm şartların oluşması ve ilgili süreler içinde dava açılması gerekecektir.

Manevi Tazminat Miktarı Ne Kadardır?

Manevi tazminat miktarı birçok etkene göre değişmektedir. Kısaca manevi tazminat miktarı hesaplama örneğine bakacak olursak, kalıcı bir sakatlık durumunda, ‘’kıdem tazminatı tavanı x beden gücü kayıp oranı x kusur oranı x davacının bakiye ömür süresi’’ formülü uygulanmaktadır.

Türkiye’de mevcut uygulamalara bakıldığında ise manevi tazminat miktarının genelde 10 bin TL ile 100 bin TL arasında değiştiği görülmektedir. Ancak bazı durumlarda 100 bin TL ve üzerinde ya da bu oranların altında da manevi tazminat hesaplaması yapılmaktadır.

Tazminat Davası Açan Kişi Kaybederse Ne Olur?

Maddi manevi tazminat davası dilekçe örneği ve şartlarına göre dava açma süreci yasaların öngördüğü şekilde yapılmaz veya uzman bir avukat ile çalışılmazsa bu durumda davanın kaybedilmesi ya da reddedilmesi mümkündür.

Bir kişi eğer açtığı davayı kaybederse mahkeme kararı kapsamında o kişi tazminat talep ettiği miktardan daha az veya hiç tazminat alamaz. Ayrıca davayı kaybeden tarafın ödemesi gereken masraflar da bulunmaktadır. Bu nedenle uzman bir avukat ile çalışmak önemlidir.

Tazminat Davasında Ne Kadar Para Alınır?

Tazminat davası hesaplama işlemleri birçok etkene göre değişmektedir. Manevi ya da maddi tazminat davalarında hesaplamalar farklı şekilde yapılacağı gibi davaya konu olan olaya ve zararın durumuna göre de oranlar değişebilir.

Konuya ilişkin yasal düzenlemelere bakıldığında manevi tazminat hesaplamasında tek bir metot bulunmuyor. Manevi tazminat miktarı şu hallere göre hesaplanmaktadır:

• Somut durumun özellikleri,
• Tarafların mali durumları,
• Tarafların kusur oranları,
• Manevi zararın büyüklüğü,
• Olayın yaşandığı tarih itibariyle paranın alım gücü vb.

Maddi tazimat davalarında ise genelde doğrudan uğranılan maddi zarar, tarafların kusur oranı, maluliyet varsa maluliyet oranı ve ölüm varsa, ölenin yaşı, destek olunan kişi sayısı gibi unsurlar hesaplanır. Maddi manevi tazminat davası açmak ve tazminat hesaplaması yapmak için birçok değişken dikkate alınmaktadır.  

Ayrıca Bakınız: Alacak Davası Nasıl Açılır?

Sık Sorulan Sorular