Asılsız Suçlama Nedir?
Asılsız suçlama, bir kişiye ya da bir kuruluşa karşı gerçek olmayan ya da temelsiz bir şekilde suçlama yapılması durumudur. Bu tür suçlamalar genellikle iftira, yalan haberler veya kasıtlı yanlış bilgilendirme gibi yöntemlerle yapılır.
Asılsız suçlamalar, kişinin ya da kuruluşun itibarını zedeler ve özellikle tacir kişilerin yahut makam mevki sahibi kişilerin gelecekteki ticaret ya da kariyerlerini doğrudan etkileyebilir.
Asılsız suçlama Türk Ceza Kanunun 267. Maddesinde İftira suçu olarak düzenlenmiştir:
1-Yetkili makamlara ihbar veya şikâyette bulunarak ya da basın ve yayın yoluyla, işlemediğini bildiği halde, hakkında soruşturma ve kovuşturma başlatılmasını ya da idari bir yaptırım uygulanmasını sağlamak için bir kimseye hukuka aykırı bir fiil isnat eden kişi, bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
2-Fiilin maddî eser ve delillerini uydurarak iftirada bulunulması halinde, ceza yarı oranında artırılır.
3-Yüklenen fiili işlemediğinden dolayı hakkında beraat kararı veya kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiş mağdurun aleyhine olarak bu fiil nedeniyle gözaltına alma ve tutuklama dışında başka bir koruma tedbiri uygulanmışsa, yukarıdaki fıkralara göre verilecek ceza yarı oranında artırılır.
4-Yüklenen fiili işlemediğinden dolayı hakkında beraat kararı veya kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiş olan mağdurun bu fiil nedeniyle gözaltına alınması veya tutuklanması halinde; iftira eden, ayrıca kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçuna ilişkin hükümlere göre dolaylı fail olarak sorumlu tutulur.
5-Mağdurun ağırlaştırılmış müebbet hapis veya müebbet hapis cezasına mahkûmiyeti halinde, yirmi yıldan otuz yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
6-Mağdurun mahkûm olduğu hapis cezasının infazına başlanmış ise, beşinci fıkraya göre verilecek ceza yarısı kadar artırılır.
7-(İptal)
8-İftira suçundan dolayı dava zamanaşımı, mağdurun fiili işlemediğinin sabit olduğu tarihten başlar.
9-Basın ve yayın yoluyla işlenen iftira suçundan dolayı verilen mahkûmiyet kararı, aynı veya eşdeğerde basın ve yayın organıyla ilan olunur. İlan masrafı, hükümlüden tahsil edilir.
Ancak asılsız bir suçlama Türk Ceza Kanunu uyarınca suç teşkil etmese dahi bu durum sizin tazminat talep etmenizin önünde engel teşkil etmemektedir. Şayet iftira suçu oluşmasa dahi asılsız suçlamaya karşı karşıya kalındığında maddi kayıplarınız olabileceği gibi (Örneğin, ticarette bir sözleşmenizin feshedilmesi) manevi olarak da bu durum sizi yıpratacaktır. Dolayısıyla asılsız suçlamaya maruz kalmanız halinde hem maddi hem de manevi tazminat davası açılabileceği unutulmamalıdır.
Asılsız Suçlama Maddi Tazminat Davası
Asılsız suçlamaya bir birey olarak maruz kalınabileceği gibi bir işletme(şirket) olarak da asılsız suçlamanın mağduru konumunda olabilirisiniz. Ticari hayatta asılsız suçlama ile sık sık karşılaşılmaktadır. Örneğin bir işletmeniz olduğunu ve en yakın rakip firmanın ürünleriniz hakkında olumsuz açıklama yaptığını ya da yaptırttığını düşünün. Bu durumda ticaretin doğası olarak satışlarınız düşecek yahut duracaktır. Bayileriniz ayrılacak, dağıtım ağınız çökebilecektir. Maddi olarak ölçülebilir bir zararınız olacağı aşikardır. Tazminat davaları hakkında daha detaylı bilgi almak için “Tazminat Davası” adlı makalemizi inceleyebilirsiniz.
Asılsız Suçlama Maddi Tazminat Miktarının Hesaplanması
Not: Maddi tazminat davalarında dava miktarlarının hesaplanması son derece hassas olup uzman bilgisi gerekmektedir. Yanlış bir hesaplama sonucu, davanızın reddedilmesi ile sonuçlanabilir ve ciddi miktarda yargılama gideri ve karşı vekalet ücreti ödemek zorunda kalabilirsiniz.
Asılsız suçlamada tazminat miktarının belirlenmesinde yukarıda vermiş olduğumuz örnek üzerinden ilerlersek; Rakip şirketinizin haksız fiili neticesinde satışlarınızın azalma miktarını ticari defterleriniz üzerinden hesaplayabilirsiniz. Şayet aylık ortalama 10 milyon TL ciro yapan firmanız rakip firmanın açıklamaları sonrasında 5 milyon TL ciro yapmaya başlamış ise arada bulunan farkı, sözleşmeniz iptal oldu ise o sözleşmeden elde edeceğiniz kar miktarını maddi tazminat olarak talep etme imkânınız vardır.
Asılsız Suçlama Manevi Tazminat Miktarının Hesaplanması
Asılsız bir suçlama ile karşı karşıya kalındığında kişi yahut şirketlerinizin itibar kaybına uğrayacak ve kişilik hakları zarar görecektir. İtibarı zarara uğrayan gerçek kişi olabileceği gibi tüzel (şirket) kişilerinde TBK kapsamında kişilik hakları olması nedeni ile manevi tazminat davası açma hakları bulunmaktadır.
Manevi tazminat davası açılabilmesi için maddi tazminat davasında olduğu gibi gerçek veya tüzel kişiliğin maddi olarak bir kayba uğramasına gerek bulunmamaktadır. Kişiliğin kendi uhdesinde uğrayacağı manevi zarar yeterli görülmektedir.
Manevi tazminat miktarının hesaplanmasında ölçeklendirme son derece önemlidir. Şayet talep edeceğiniz manevi tazminat miktarı elzem olay karşısında duyduğunuz üzüntü ile orantılı olacağından ve üzüntü ölçeklendirilemeyecek olduğundan maddi tazminat miktarının hesaplanmasından ayrılmaktadır.
Ancak tazminat avukatı eşliğinde geçmişte yaşanmış birçok benzer olaylar incelenerek ortalama bir tazminat miktarı hesaplanması mümkündür. Şayet burada kanun maddeleri değil mahkeme kararları nihai sonucu belirleyecektir.
Yeniden belirtmek gereklidir ki tazminat davalarında dava miktarlarının hesaplanması son derece hassas olup uzman bilgisi gerekmektedir. Yanlış bir hesaplama sonucu, davanızın reddedilmesi ile sonuçlanabilir ve ciddi miktarda yargılama gideri ve karşı vekalet ücreti ödemek zorunda kalabilirsiniz.
Tazminat Davası Avukatı Tutmalı mıyım?
Tazminat davalarında, usul ve hesaplamaların bir uzman tarafından doğru bir şekilde yapılması ve davanın bir tazminat avukatı tarafından etkin bir şekilde takip edilmesi, davanın sürecinde ortaya çıkabilecek problemleri önlemekte ve aynı zamanda kazanabileceğiniz tazminat miktarının artmasına ciddi katkı sağlamaktadır. Bu nedenle, tazminat davası açmayı düşünen kişiler için avukatlarımızla iletişime geçmelerini şiddetle öneriyoruz. Profesyonel bir avukat, mevcut hukuki süreçleri anlayacak, doğru adımları atmanıza yardımcı olacak ve haklarınızı en iyi şekilde savunmanızı sağlayacaktır. Tazminat davaları karmaşık olabilir ve uzman bir avukatın rehberliğiyle daha başarılı bir sonuç elde etmeniz daha olasıdır.
