Boşanma davasında çocuğun velayeti anneye veya babaya verilebilir. Burada hakimin vereceği karar daima çocuğun yararınadır. Çocuğun üstün yararı gözetilerek boşanma davalarında çocuğun hangi ebeveyne verileceğine karar verilmektedir. Çocuğun fiziksel, bedensel, ahlaki ve sosyal açıdan en uygun koşullara sahip olabileceği tarafa velayetin verilmesi sağlanmalıdır.
Türk Medeni Kanunu (TMK) kapsamında velayet ile ilgili kanuni düzenlemeler yapılmıştır. Anne ve babanın birlikte kullanabileceği bir hak olarak, ayrılık halinde velayet anneye veya babaya geçebilir. Boşanma çocuğun velayeti ebeveynlerin durumuna ve bu durumlara göre çocuğun üstün yararı gözetilerek velayet kararı verilmektedir.
Velayet Davası Nasıl Açılır?
Velayet davası boşanma davası içinde veya boşanma davasından bağımsız olarak da açılabilen bir davadır. Genelde boşanma davalarının içinde bu davalara yer verildiği sık görülmektedir. Çocuğun velayetinin kime verileceğini belirleyen bir dava olan velayet davası, çocuğun üstün yararı gözetilerek görülür.
Velayet davası açmak için öncelikle aile mahkemesine dilekçe ile başvuru yapılması gerekiyor. Dilekçenin şekilde ve konu açısından uygun olması ve diğer hukuki süreçlerin yasal prosedürlere uygun şekilde yürütülmesi gerekecektir. Velayet davası aile mahkemesinde görülen davalardır. Boşanmaya karar veren çiftler velayetin kendilerine verilmesi için mahkemeye başvurabilirler. Bu alanda uzman bir hukuki danışmanlık ve avukatlık hizmeti ise velayet davasının kazanılmasında en önemli kriter olacaktır.
Velayet Davası Açmak İçin Ne Gerekli, Şartları Neler?
Velayet davası açma şartları sağlanması halinde boşanmaya karar vere taraflar mahkemeye başvurabilmektedir. Velayet değişikliği davası açmak için öngörülmüş bir süre olmayıp, velayet altındaki çocuğun menfaatinin zedelendiği bir durum olması halinde de açılabilmektedir.
Velayet davası açılabilmesi için şu unsurların bulunması gerekecek:
- Çocuğun reşit olmaması,
- Velayetin değişmesinde veya verilmesinde çocuğun üstün yararının gözetilmesi,
- Boşanma davası ile birlikte ya da ayrı bir dava olarak açılması vb.
Velayet davasının açılması için dikkat edilecek en önemli unsur çocuğun elde edeceği maksimum faydadır. Genelde boşan davalarının içinde bu davalara başvurulduğu görülmektedir. Velayet davasının sonuçlandırılmasında anne ve babanın çocukları için en iyi koşulları sağlayıp sağlayamadıklarına bakılmalıdır.
Mahkeme Çocuğu Kaç Yaşına Kadar Anneye Verir?
Anlaşmalı boşanma çocuğun velayeti konusunu da belirleyebilir. Tarafında velayet konusunda anlaşmasının dışında mahkeme tarafından yine de çocuğun üstün yararına bakılacaktır. Boşanma davalarında mahkeme tarafından çocuğun velayetinin kesin olarak anneye bırakılması ile ilgili bir hüküm bulunmamaktadır. Çocuğun yüksek yararı yine burada dikkate alınan en temel konudur.
Çocuk hangi yaşta olursa olsun velayetin babaya veya anneye verilmesi mümkündür. Genel teamülde ise eğer büyük bir istisna bulunmuyorsa çocuğun özel bakım ihtiyaçları da gözetilerek genelde 0 – 7 yaş arası çocukların velayetinin anneye bırakılmasına karar verilmektedir. Ancak bu durum için kesin bir yasal çerçeve bulunmamaktadır. Belirli durumlarda velayet babaya da bırakılabilir.
Hangi Durumlarda Çocuğun Velayeti Babaya Verilir?
Boşanma aşamasında çocuğun velayeti eşler arasındaki en büyük anlaşmazlık nedenlerinden biridir. Boşanmaya karar vermeden önce eşlerin velayet ve mal rejimi konularında bir anlaşmaya varması boşanma sürecinin daha kolay şekilde gerçekleşmesini mümkün hale getirir. Velayetin anne ve babaya verilmesinde birçok unsur etkilidir. Bu nedenle kesin bir yargıya varmak mümkün değildir.
Genel çerçevede velayetin babaya bırakıldığı bazı durumlar ise şunlardır:
- Çocuğun üstün yararını sağlayan tarafın baba olması durumunda,
- Annenin kötü yaşam koşullarına ve hayata sahip olması,
- Çocuğun anne bakımına muhtaç olmadığı bir yaşta olması vb.
Hangi yaşta olursa olsun çocukların velayetinin anne veya babaya verilmesinde benzer koşullar dikkate alınmaktadır. Boşanma çocuğun velayeti için önemli bir süreçtir. Mahkeme tarafından her iki tarafın yaşam standartları, kişilik özellikleri ve çocuğun yararına göre karar verilmektedir.
İşi Olmayan Anneye Velayet Verilir Mi?
Boşanma sırasında çocuğun velayeti işi olmayan anneye de verilebilmektedir. Burada duruma göre mahkeme tarafından çocuğun bakımı için babanın nafaka ödemesine de karar verilebilir. Her ne kadar velayet babaya doğrudan verilmese de babanın çocuğun bakım ve eğitim giderlerini karşılama yükümlülüğü bulunmaktadır. Bu nedenle işi olmaması anneye velayetin verilmemesi için tek bir geçerli neden değildir.
Mahkeme tarafından velayetin anne ya da babaya verilirken dikkat edilen en önemli konu çocuğun en yüksek yaşam standartlarına sahip olmasıdır. Bu nedenle işi olmayan ve yeterli bakım koşullarını sunamayacak olan anneye velayetin verilme süreci zorlu olabilir. Eğer baba çocuk için daha iyi bir yaşam standartları ve ortam sağlayabilecekse çocuğun üstün yararına bakılarak velayet babaya verilebilir.
Bir Hakim Çocuğun Velayetine Karar Verirken En Çok Neye Dikkat Eder?
Bir boşanma davasında çocuğun velayeti için karar verilirken hakim doğrudan çocuğun üstün yararına bakmaktadır. Bu kapsamda velayete taraf olan anne ve babanın sürdürdüğü hayat koşulları ve yaşam standartları dikkate alınır. Anne ve babanın işi, yaşadıkları yer, kişilik özellikleri, haysiyetli hayat sürme gibi etkenlere bakılır.
Örneğin her iki tarafın da velayet talep etmesi halinde burada hakim çocuğun en mutlu olabileceği ve yüksek yaşam standartlarına sahip olabileceği ebeveyn için karar verilmektedir. Genelde küçük yaş grubu çocukların velayeti, anneye olan bağımlılık (emzirme vb.) nedeniyle anneye bırakılması yönündedir. Ancak belirli durumlarda babaya da verilebilir.
Velayet Davasında Kaç Yaşında Çocuğa Sorulur?
Çocuğun velayetinin babaya verilmesi ya da anneye verilmesi konusunda zaman zaman çocuğun görüşüne de başvurulmaktadır. Velayet davasında genelde 8 yaşından büyük çocuklar mahkeme tarafından velayet konusundaki görüşleri sorulmaktadır. Çocuğun görüşü, velayet konusunda karar verilirken dikkate alınan bir konudur. Ancak tek başına yeterli değildir.
Mahkeme çocuğun isteğini göz önünde tutsa da yine de çocuk adına çocuğun üstün yararına bakılarak karar verilir. Hem üstün yararı hem de çocuğun tercihi belirli bir ebeveynden yana olursa bu durumda seçilen taraf lehine karar daha hızlı bir şekilde verilmektedir.
18 Yaşından Sonra Velayet Kalkar Mı?
Boşanma davası ve çocuk velayeti çocuğun 18 yaşını doldurarak reşit olması halinde son bulabilir. Buna ek olarak 15 yaşını dolduran çocuklar ise kendi isteği, velisi onayı ve mahkeme kararı ile velayet son bulabilir.
Eğer ergin olmayan kişi kısıtlanmış ve kendisi için bir vasi atanmamış ise bu durumda kısıtlılık hali ortadan kalkıncaya kadar velayet devam etmektedir. Temelde velayetin sona ermesinde çocuğun reşit olmasına bakılır.
Aldatmada Çocuğun Velayeti Kime Verilir?
Aldatma nedeniyle boşanma çocuğun velayeti konusu çoğu zaman karıştırılmaktadır. Her ne kadar genel kanı aldatan eşe velayetin bırakılamayacağı yönünde olsa da mahkeme tarafından çocuğun menfaatine göre velayeti anneye ya da babaya verilebilmektedir. Aldatma önemli bir boşanma nedeni olsa da velayeti doğrudan etkilemeyebilir.
Aldatma nedeniyle eğer çocuğun ütün yararı da uyuyorsa bu durumda aldatan eşe çocuğun velayetinin verilmemesi mümkündür. Ancak her yönden çocuğun üstün yararı aldatan eş tarafından sağlanıyorsa bu durumda aldatan eşin de velayeti alması mümkün hale gelebilir. Boşanma çocuğun velayeti konusu bu yönüyle her zaman tartışmalı bir durumdur. Dava sürecinin alanında uzman bir avukat ile yürütülmesi bu tür detaylar nedeniyle önemlidir.
Ayrıca Bakınız: Boşanma Davası Sırasında Geçici Velayet
