Zilyetlik nedeniyle tapu iptal tescil davası sık sık talep gören davalar arasındadır. Tapu Kütüğü’nde kayıtlı olmayan gayrimenkulü aralıksız ve davasız bir şekilde 20 yıl süre ile malik sıfatı kapsamında zilyetliğinde bulunduran kişiler söz konusudur. Bu kişiler gayrimenkule ait mülkiyet hakkının kendi adına tapu kütüğüne tesciline karar verilmesini istemektedir (TMK md.713/1). Söz konusu davalara bu şekilde yer verilse dahi uygulama bazında farklılıklar meydana gelmektedir. Söz konusu farklılıklar kanunen bireylere tanınan hak ile ilgilidir. Mahkeme kararı ile tescillenmeye yardımcı olan maddelerin ise kanunda daha az olduğundan bahsedebiliriz.
Zilyetlik Nedeniyle Tapu İptal Tescil Davası Nedir?
Hukuk sistemimiz incelendiğinde taşınmaz mülkiyeti kural olarak hukuka uygun işleme dayalı ve tapu kütüğünde yapılacak tescil ile kazanıldığından bahsedebiliriz. Yasa koruyucu tarafından çeşitli şartlara bağlanmıştır. İstisnai yollar ile taşınmaz iktisabı mümkün kılınmıştır. Bu doğrultuda olağan zamanaşımı ve olağanüstü zamanaşımı ile taşınmazın mülkiyet kazanması sağlanır.
Özel mülkiyete konu olmayan taşınmazlar bu davaya konudur. Hazine adına kaydı yapılan ya da vakıflara ait araziler kapsamında zamanaşımı söz konusu olmaz. Olağan ve olağanüstü zamanaşımları Tmk 712. Ve 713. Maddeler doğrultusunda işlenmiştir. Zilyetlik nedeniyle tapu iptal tescil davasının hangi durumlarda ve hangi mahkemeye açılacağı gibi detaylar şöyledir:
Zilyetlik Nedeniyle Tapu İptal Tescil Davası Hangi Durumlarda Açılmaktadır?
Olağanüstü zamanaşımına dayalı bir şekilde tapu tescil ve iptal davası açılabilmektedir. 20 yıl süre ile tapuda kaydı bulunmayan kayıt maliki edilemeyen ve 20 seneden evvel ölen kişi ile ilgili gaiplik kararı verilebilmektedir. Bu kişiye ait taşınmazı elinde bulundura zilyet olarak ifade edilmektedir. Davanın davalısı ise Hazine ve ilgili kamu tüzel kişileri veya varsa tapuda malik gözüken kişinin mirasçılarıdır. Tapu iptal ve tescil davası, ayni bir hakka dayandığı için zamanaşımına tabi değildir. Ancak tapu iptal ve tescil talebinin sebebine bağlı olarak açılan davalarda dava sebebine göre farklı zamanaşımı süreleri öngörülmektedir.
Kimler Zilyetlik Nedeniyle Tapu İptal Tescil Davası Açabilmektedir?
Tescil tapu davası, hazine ile ilgili kamu tüzel kişilere ya da arsa tapusunda malik gözüken kişilerin mirasçılarına karşı açılmaktadır. Bu davanın konusu mahkemece gazete ile 1. Kez ve ayrıca taşınmazın bulunduğu alanda uygun araç ve aralıklar ile 3 kez ilan edilmesi gerekmektedir. Son ilandan başlayarak ilk 3 ay içerisinde çeşitli koşulların gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Aksi takdirde itiraz eden bulunmaz ya da itiraz yerinde görülmezse hakim tescil kararı vermektedir.
Görevli ve Yetkili Mahkeme
Bu davalarda görevli olan mahkeme asliye hukuk mahkemesidir. HMK12. maddesi “Taşınmazın Aynından Doğan Davalarda Yetki” başlığı altında toplanmaktadır. Tapu iptali ve tescili davalarında yetkili mahkemenin taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi olduğunu düzenlenmiştir. Kanunda yer alan düzenlemeye göre görevli ve yetkili mahkeme, taşınmazın bulunduğu yer Asliye hukuk mahkemesidir.
