Araç değer kaybı tazminat davası, kusuru bulunmayan veya az kusurlu sürücünün kazaya sebep alan aracın sürüşücüsüne açtığı davadır. Maddi tazminat davaları arasında yer alan değer kaybı davasının amacı, araçta meydana gelen hasar yüzünden oluşan değer kaybını telafi etmektir. Araç değer kaybı, bir aracın satış değerinde zamanla meydana gelen azalma anlamına gelir. Trafik kazası sonucu aracın ilk satın alındığı fiyatla, daha sonra satıldığında elde edilen fiyat arasında fark oluşur. Bu farkı, kazaya sebep olan kişiden tazmin etmek için değer kaybı davası açılır.
Araç Değer Kaybı Nedir?
Kaza sonucu araç değer kaybı, bir aracın satış değerinde kazaya bağlı olarak meydana gelen azalmadır. Yeni bir araç satın alındığında, genellikle bu araç bir değere sahiptir. Araç değer kaybı, genellikle bir yatırım olarak düşünülmez ve araç sahipleri için finansal bir kayıptır. Trafik kazasında kusuru bulunmayan veya az kusuru olan sürücünün aracında meydana gelen hasarlar değer kaybına yol açar. Kabahati olmadığı halde aracında maddi hasar oluşan araç sahipleri, bunu karşı tarafa dava açarak telafi eder. Araç değer kaybı, bazı durumlarda kazaya sebebiyet veren kusurlu sürücüye bazı durumlarda ise sigorta şirketine açılır.
Araç Değer Kaybı Davası Nedir?
Araç değer kaybı tazminat davası, trafik kazaları sonucu araçta meydana gelen satış değerinde azalmanın hukuki yollarla talep edilmesidir. Araç değer kaybı, hasar alan aracın ikinci el piyasasında değerinin azalmasıyla ilgilidir. Kaza geçiren araç, ne kadar iyi tamir edilmiş olursa olsun değerinde mutlaka bir düşüş yaşar. Hasarlı araçla hiç kaza görmemiş bir araç emsal olarak aynı gözükse de aynı fiyattan satılmaz. Hiçbir kusuru olmadığı halde trafik kazasında aracında hasar meydana gelen kişiler bu şekilde mağdur bırakılmaz. Bu kişiler, hukuki yollara başvurarak araç değer kaybı davası açar ve maddi kayıplarını telafi edebilir.
Araç değer kaybı davası, aracında meydana gelen hasarın bedelini karşı tarafın kusuru oranında talep edebilir. Araç değer kaybı davasını açarken davalı taraf hatalı olan araç sürücüsü, işvereni veya sigorta şirketi olabilir. Bazı durumlarda araç değer kaybı davası Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortacısından tazmin edilir. Hukuki açıdan araç değer kaybı davalarının ilgili olduğu mevzuat Türk Ticaret Kanunu’nun 1409. maddesinde yer alır. Buna göre trafik kazasından sonra meydana gelen hasarı ve değer kaybını tazmin etmekle yükümlü olan taraf hatalı olan sürücünün trafik sigortasıdır.
Araç Değer Kaybı Hesaplama Nasıl Yapılır?
Araç değer kaybı hesaplama yöntemi kaza gününü baz alarak yapılan bir değer kaybı bulma yöntemidir. Kaza tutanağında yer alan bilgilere göre araç değer kaybı hesaplamasında farklı yöntemler kullanılabilir. En yaygın olarak kullanılan araç değer kaybı hesaplaması, emsal araçlarla yapılan kıyaslamadır. Bu yöntem sayesinde kazaya karışan aracın eşdeğer kilometrede, aynı modelde ve aynı donanımda başka bir araçla kıyaslaması yapılır. İkinci el piyasasında bu aracın mevcut değeri göz önünde bulundurularak araç değer kaybı hesaplanabilir. Bu yöntemde aracın bu zamana kadar geçirmiş olduğu diğer kazalar ve önceden yapılan onarımların bilinmesi gerekir.
Araç değer kaybı hesaplamada ikinci yöntem uzman bilirkişi raporuna başvurmaktır. Bilirkişi raporu yönteminde, aracın kilometresi, araçta değişen parçalar, aracın gördüğü tamir işlemleri incelenip yazılır. Bu bilgiler esas alınarak Trafik Sigortası Genel Şartları’ndaki Ek1 Değer Kaybı Hesaplama Tablosu’na bakarak değer belirlenir. Bu yöntem, kazaya karışan araçtaki değer kaybını formülize olarak verir. Araç üzerindeki diğer etkenlerin ve önceden yapılmış olan hasar ve onarımların mutlaka göz önünde bulundurulması gerekir. Araç değer kaydı hesaplanırken mutlaka kilometre ve geçmiş hasar kaydı göz önünde bulundurulmalıdır.
Araç Değer Kaybı İçin Kime Dava Açılır?
Araç değer kaybı davası açmak için karşı tarafın hatası oranında maddi kayıp talep edilmelidir. Hasar gören aracın ikinci el satış fiyatında meydana gelen değer kaybı, 3 farklı kişi veya kurumdan talep edilir. Kazazedeler, araç değer kaybı davasını şunlara karşı açabilir:
- Karşı tarafın sürücüsü
- Karşı tarafın işvereni
- Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortacı şirketi
Araç değer kaybı davalarında, kazada hasar alan aracın değerinde ne kadar kayıp yaşandığı düzgün biçimde hesaplanmalıdır. Bu hesaplama yapılırken birden fazla kriter göz önünde bulundurulur. Bunlar aracın mevcut kilometresi, hasar görev parçalar, değişen parçalar, aracın geçmiş hasar kayıtlarıdır. Kaza sonrası bazı onarım işlemlerinin aracın ikinci el satış fiyatında değer kaybı oluşturmadığı unutulmamalıdır. Örneğin aracın farları, jantları, stopları, silecek ve tamponlar onarım gerektirmediği için değer kaybına dahil edilmez.
Değer Kaybı Davası İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?
Araç değer kaybı davası belgeleri görevli mahkemeye yapılan başvuru sırasında talep edilir. Bu belgelerin doğru ve eksiksiz şekilde hazırlanması mahkemenin davayı kabul etmesi bakımından önemlidir. Değer kaybı davası açabilmek için gerekli olan belgeler arasında şunlar vardır:
- Hasar tespit tutanağı
- Kaza tutanağı
- Kazalı araçların hasar gören yerlerinin her açıdan çekilmiş fotoğrafları
- Araç ekspertiz raporu
- Aracın ruhsatı ve araçla ilgili diğer belgeler
Bu belgelerin doğru ve eksiksiz biçimde hazırlanması sayesinde araç değer kaybı davası başvurusu yapılır. Trafik sigortası tek bir tarafın araç değer kaybını karşılar. Bu taraf da meydana gelen trafik kazasında suçlu olmayan veya kusur oranı diğer taraftan daha az olandır.
Değer Kaybı Davası Nasıl Açılır?
Araç değer kaybı davası açma sürecinde ilk olarak araçtaki değer kaybının kasko şirketi tarafından karşılanıp karşılanmadığına bakılmalıdır. Kazada ağır kusuru bulunan tarafın da aracında değer kaybı yaşanmış olabilir. Araç değer kaybı, kazada kusuru olmayan tarafın aracında meydana gelen hasarları kapsar. Burada zorunlu araç sigortası devreye girer. Fakat kaza sonrası aracında maddi kayıp oluşan kazazedenin resmi başvuru yapması gerekir. Kazada kusursuz taraf araç değerinin karşılanması için ekspertiz raporu talep eder.
Araç değer kaybı iki şekilde tazmin edilir. Bunlardan ilki değer kaybı davası iken diğeri Sigorta Tahkim Komisyonu’dur. Dava yolu ile değer kaybının karşılanması istendiğinde karşı tarafın sürücüsünden veya sigortası aleyhinde dava açılmalıdır. Kazada kimin daha fazla kusurlu olduğunu belirlemede bilirkişi danışmanlığına başvurulur. Diğer yöntemde ise Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru yaparak araçta meydana gelen değer kaybı tazmin edilir. Ancak bu noktada şirketin sigorta tahkim komisyonuna üye olması şarttır.
Değer Kaybı Davası Ne Kadar Sürer?
Değer kaybı dava süresi ortalama olarak 9 ay ila 1.5 yıl arasında sonuçlanmaktadır. Değer kaybı olması halinde bilinmesi gereken bazı hususlar vardır. Araç değer kaybı davasında görevli mahkeme önemli bir konudur. Araç değer kaybı davasına bakmakla görevli olan mahkeme, davalı olan tarafın yerleşim yerindeki yetkili asliye hukuk mahkemeleridir.
Fakat karşı taraf sigorta şirketi ise bu durumda asliye ticaret mahkemesine başvuru yapılmalıdır. Değer kaybı avukat yardımı ile takip edilmeli ve başvuru yapan kişinin hak kaybı yaşamaması için süreç hukuka uygun şekilde yürütülmelidir. Araç değer kaybı davası için avukat tutmak şart değildir. Ancak alanında uzman bir değer kaybı avukatından profesyonel hukuki destek almak hak kaybı yaşama riskinin önüne geçmede etkilidir.
Ayrıca Bakınız: Tapu İptal Davası Hangi Durumlarda Açılamaz?
