Sosyal medyada işlenen hakaret suçu internetin yaygınlaşmasıyla birlikte sıklıkla karşılaşılan suç türleri arasındaki yerini almıştır. İnternet günümüzde vazgeçilmez bir araç haline gelmiştir. İnsanlar, internet üzerinden gerçekleştirdikleri girişimler sayesinde hayatlarını bu yönde kazanmaya bile başlamışlardır. Bu nedenle internet vazgeçilmezlerimiz arasına girmiştir. İnsanlar özellikle sosyal medyayı fazlaca kullanmaktadırlar. Günlük sosyal medya kullanım süresi gün geçtikçe artmaktadır. İnsanlar sosyal medyada pek çok içerik görüntüleyebilirler. Bu içerikler mizah, siyasi, haber ve benzeri içerikler olabilmektedir.
Sosyal medyada bir içeriğin paylaşılmasıyla birlikte bu içerik yüz binlerce hatta milyonlarca kişiye ulaşabilmektedir. Bu nedenle dijital pazarlamanın da merkezi konumundadır. Ancak sosyal medya her zaman eğlence ya da faydalı amaçlar için kullanılmamaktadır. Sosyal medya üzerinden özel hayatın gizliliği ihlali de dahil olmak üzere pek çok alanda ihlal yapılabilmektedir. İnternet kullanımının genellikle anonim gerçekleştirilmesiyle birlikte pek çok suçun da önü açılmıştır.
Sosyal medyada en çok karşılaşılan suç türleri dolandırıcılık, hakaret ve özel hayatın gizliliğinin ihlali gibi suçlardır. Bu suçlar kanunlarca düzenlenmiştir. Her suçta olduğu gibi internet üzerinden hakaret suçunun da cezası vardır. Sosyal medyada hakaret suçu ve buna ilişkin verilecek cezalar Türk Ceza Kanunu madde 125’te açıkça düzenlenmektedir. Bu platformlar üzerinden gerçekleştirilen hakaret suçları genellikle aleni olarak işlendiğinden altıda bir oranında ceza artırımı söz konusudur.
Günümüzde sosyal medyana en sık karşılaşılan suçlar arasında hakaret suçu yer almaktadır. Sosyal medya kullanıcılarının büyük bir kısmı, kendilerinin tespit edilemeyeceği düşüncesiyle pek çok inanca, siyasi figüre ya da kamu çalışanına hakaret içerikli paylaşımlar gerçekleştirmektedirler. Bunları hem kendi hesaplarında hem de bunun için oluşturdukları hesaplar üzerinden gerçekleştirmektedirler. Türk Ceza Kanunu madde 125-131 arası hakaret suçuna ilişkin unsurlar yer almaktadır.
Sosyal Medyada İşlenen Hakaret Suçu Unsurları
Sosyal medyada işlenen hakaret suçu unsuları Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenmiştir. Teknolojinin gelişmesiyle paralel olarak bilişim alanında işlenen suçlar yaygın hale gelmiştir. Bu duruma suçlarla mücadele edebilmek adına atılan adımlar çeşitlenmektedir. İnternette birinin izini sürmek ve tespit etmek, internetin ilk zamanlarına göre daha kolay bir hal almıştır. Üstelik bu suçlarla mücadele ederken delil toplamak da zor bir hal aldığından özel bilgiler toplamak şarttır.
Birinin ya da bir topluluğun kişiye yönelik gerçekleştirdiği hakaretler internet ortamında gerçekleşse dahi suçtur. Twitter, Instagram, Facebook, Tiktok gibi pek çok sosyal medya platformunda bu durumlarla karşılaşılmaktadır. Suç hangi platformda işlenmiş olursa olsun suç sayılmaktadır. Türk Ceza Kanunu tarafından internet üzerinden hakaret suçu olarak kabul edilen bazı durumlar şunlardır:
- Sosyal medya üzerinden kişinin onur, haysiyet ve şeref kavramlarına zarar verecek şekilde hakarette bulunma
- Bir kişinin hakaret içeren paylaşımını kendi sayfasında paylaşma, retweet yapma
- Bir gönderinin altına hakaret içerikli yorum bırakma
- Instagram, Tiktok ve Twitter gibi siteler üzerinden küfür ve hakaret içeren yorumlar yapma
- Sosyal medya platformlarının mesaj özellikleri aracılığıyla küfür ve hakaret içerikli ileti gönderme
Bu tür ve benzeri davranışlar internet üzerinden işlenen hakaret suçunu oluşturan unsurlar TCK hükümlerine göre suç kabul edilmektedir.
Sosyal medya üzerinden de olsa bir kişiye iftira atmak, onun onurunu, haysiyetini ve şerefini kıracak cinsten yorumlar, paylaşımlar yapmak ve mesajlar göndermek suçtur. Sosyal medya üzerinden işlenen hakaret suçlarında verilen ceza 3 aydan 2 yıla kadar hapis cezasıdır. İstenirse bu ceza para cezasına da dönüştürülebilmektedir. Günümüz Türkiyesinde on milyonlarca sosyal medya kullanıcısı vardır. Bu da sosyal medya kullanımının insanların hayatında ayrılmaz bir yere sahip olduğunu katlamaktadır. İnsanlar genellikle hakaret ile ifade özgürlüğü arasındaki farkı ayırt edemediklerinden ifade özgürlüğü adı altında aslında hakaret suçu işleyebilmektedirler.
Sosyal Medyada İşlenen Hakaret Suçu nasıl Meydana Gelir?
Sosyal medyada işlenen hakaret suçu pek çok şekilde gerçekleştirilebilmektedir.
- Birinin saygınlığını zedeleyecek, onurunu ve şerefini kıracak şekilde rencide edici paylaşım ya da yorum yapmak, hakaret etmek
- Hakaret fiilinin mağduruna ait ya da onunla ilişkili görüntünün, yazının ya da ses kayıtlarının ileti yoluyla gönderilmesi
- Kamu görevlisine karşı, kamu görevlisinin görevi üzerinden ona hakaret etmek
- Kişinin dinine, inancına, kutsal saydığı şeylere ve kişilere hakaret etmek
- Kurul olarak çalışan kamu görevlilerine görevleri nedeniyle hakaret edilmesi
- Hakaretin alenen işlenmesi ve en az üç kişiyle ihtilat edilerek işlenmesi gerekmektedir.
Sosyal Medyada İşlenen Hakaret Suçu Cezası
Sosyal medyada işlenen hakaret suçu cezası, suçun niteliklerine göre değişiklik göstermektedir. Bir insanın onuruna, şerefine ve saygınlığına hakaret içeren mesajlar ya da paylaşımlar hakaret suçuna girmektedir. Bir insanın saygınlığına, şerefine ve onuruna hakaret içerikli paylaşımlar gerçekleştirmenin cezası 3 aydan 2 yıla kadar hapis istemi ile sonuçlanabilmektedir. Hapis cezası yerine adli para cezası da verilebilmektedir.
Sosyal medya üzerinden hakaret, alenen işlenen bir suç olduğu için ceza altıda bir oranında artırılmaktadır. Örneğin sosyal medyada hakaretten 1 yıl ceza alınmışsa cezaya altıda bir oranında artırım uygulanır. Bu durumda kişi 1 yıl 2 ay hapis cezasına çarptırılmaktadır.
Bilişim araçlarıyla işlenmiş hakaret suçunsa sosyal medya platformları üzerinden işlendikleri kabul edildiği gibi başka yollarla da işlendikleri kabul edilmektedir. Sosyal medyada paylaşımlar ya da yorumlar ile işlenen bu suç alenidir. Ancak bu şekilde işlenmemişse aleni sayılmaz. Bu nedenle verilen ceza da suçun basit halini içermektedir. Ayrıca cezaya rağmen mağdur kişi faile manevi tazminat davası açabilmektedir.
Sosyal Medyada İşlenen Hakaret Suçundaki Nitelikli Haller
Sosyal medyada işlenen hakaret suçu genelde hakaret suçunun sosyal medya ortamında işlenmesi ile meydana gelir. Bu durum Türk Ceza Kanunu madde 125’te açıklanmaktadır. Bu suç herkesin görebileceği şekilde sosyal medyada işlenebilmektedir. Özellikle yüksek takipçi ve etkileşim sayısına sahip olan hesaplarca herkese açık bir şekilde hakaret suçu işlenebilmektedir. Bu durumda hakaret suçunun nitelikli halleri ortaya çıkmaktadır.
TCK madde 125’e göre bu suçun alenen işlenmesi durumunda cezanın altıda bir oranında artırılması söz konusudur. Bu suçun aleni olduğunun kabul edilebilmesi için herkese açık bir şekilde işlenmesi gerekmektedir. Yargıtay tarafından sayısı öngörülemeyecek kadar fazla kişinin bu gönderiye ulaşması söz konusu olduğundan aleniyetten bahsedildiği görülmektedir. Herkese açık gerçekleştirilen paylaşımların tümü aleni paylaşımlar olarak kabul edilebilir. Bu nedenle birisi bir başka kişi hakkında herkese açık şekilde hakaret içeren bir gönderi paylaşmışsa bu alenen işlenen suçlar kapsamına girmektedir.
Hakkınızda sosyal medya üzerinden gerçekleştirilen bir hakaret suçu söz konusuysa bu durumda bir avukatla görüşmek en iyi tercihlerden biridir. Çünkü böyle bir durumda insanlar ne yapmaları gerektiğini bilemeyip panik olabilmektedirler. Böyle bir durum yaşandığında sakin kalmak ve gerekli ekran görüntülerini ve kanıtları toplayarak bir avukattan yardım almak gerekir. Direkt olarak savcılığa da başvurulabilir. Ancak sürecin takip edilebilmesi ve gerektiği durumda gerekli işlemlerin başlatılabilmesi için avukatlardan yardım almak önemlidir. Bu sayede kişilerin üzerindeki stres azalacak ve süreç kontrol altına alınacaktır.
