İnternetin kullanımın artmasıyla birlikte pek çok içerik, internette yer almaya başladı. Bunlar mizah, haber gibi içeriklerden oluşurken bazı içerikler yetişkinlere yönelik olmakta, bazı içerikler ise kötü amaçlarla kullanılmaktadır. İnsanların onlardan habersiz bir şekilde paylaşılan fotoğrafları bazı durumlarda kişilere zarar verebilmektedir. Bu paylaşım iyi niyetle yapılmış olsa bile kişi bundan rahatsız olabilir ya da paylaşım tamamen kişiye iftira atmak ve benzeri kötü amaçlarla paylaşılmış olabilir. İzinsiz fotoğraf paylaşmanın cezası nedir, izinsiz fotoğrafım paylaşıldı, ne yapmalıyım gibi sorular bu durumlarda ortaya çıkmaktadır. Sosyal medya ve internetin kullanımın artmasıyla birlikte siber güvenlik ve siber suçlar alanında da hukuki gelişmeler yaşanmıştır. İnsan haklarının kolaylıkla suistimal edilmesine ortam hazırlayan sanal dünyada yaşanan olayları takip etmek ve bunlar hakkında işlem yapmak oldukça yaygın bir hale gelmiştir.
Sadece birkaç yıldır değil, internetin hayatımızın bir parçası haline gelmeye başladığı dönemlerden beri var olan internette izinsiz fotoğraf ya da video paylaşımı, özel hayata müdahale gibi yorumlanabilir. Önceden internette bu tür durumlar meydana gelmeden önce bu alandaki cazalar yaygın değilken ya da durum hakkında caydırıcı işlemler yapılamazken şu an günümüzde bu durum oldukça farklıdır. Hukuk, bu alanda gelişmeler göstermiş ve yeni kanunlar çıkarmıştır. Bu sayede oluşabilecek tehlike ya da tehditlerin önüne geçmek amaçlanmıştır. İnsanların fotoğraf ya da videolarının izinsiz bir şekilde elde edilmesi kişilik hakkının ihlali anlamına gelir. Türk Ceza Kanunu çerçevesinde düzenlenmiş olan özel hayatın gizliliğinin ihlal edilmesi ile ilgili maddeler yer almaktadır. Türk Ceza Kanunu madde 134’te bu durum korum altına alınmaktadır.
Bir kişiye ait fotoğraflar ve videolar kişisel veri niteliği taşıyan unsurlardır. Pek çok kanun tarafından korunma altına alınmışlardır. Bu koruma ile kişisel veri niteliği taşıyan bilgilerin korunması ve özel hayatın gizliliği sağlanmaktadır. Bu görüntülerin kullanımı, görüntüde yer alan kişilerin onayına bağlıdır. Aksi durumlarda izinsiz fotoğraf paylaşan kişiler, hukuki durumlarla ve cezalarla karşılaşabilmektedirler.
Özel Hayatın Gizliliği
Özel hayat, hukuk devletlerinde olmazsa olmaz bir özelliktir. İnsanların kişilik hakları için de son derece önemlidir. Özel hayat, kişiliğin temeli olarak kabul edilir. Modern hukuk sisteminde insanla bütün bir şekilde ele alınmaktadır. Bahsedilen özel hayat da bu bütünlüğe dahildir ve vazgeçilmezidir. Bu sebebe dayanarak kişilerin kişiliklerini özgürce geliştirebilmeleri adına kendileri ve yakınlarıyla tek kalabileceği, özel kişiler ya da devlet tarafından gözetlenip rahatsız edilmeyeceği özerk bir alana sahip olmalıdırlar. Çağdaş hukuk sisteminde özel hayatın korunması ve değeri, temel yapı taşlarından biridir. Dijital çağın gelişmesi ile kişisel verilerin korunması ve mahremiyetin ihlal edilmesi gibi durumlar sıklıkla yaşanır hale gelmiştir. Bu nedenle özel hayata olan saygı daha önemli bir nitelik kazanmaktadır. Bu nedenle özel hayatın gizliliği olmazsa olmaz bir kavramdır.
Kişilerin Kendi Görüntüleri Üzerinde Sahip Olduğu Haklar
Kişiler, kendi fotoğrafları ve görüntüleri üzerinde hak sahibidir. İzinsiz fotoğraf paylaşmanın cezası da buna bağlı olarak var olur. Genel kişilik haklarında önemli bir yere sahip olan bu hak, her bireyin görüntüsünü kamuya açma hususunda mutlak hakka sahip olduğunun göstergesidir. Görüntü hakları sadece video ya da fotoğraf çekilmesini kapsamaz. Bir kişinin tanınmasına yol açan her türlü şeyi kapsamaktadır. Özellikle sanatsal aktivitelerde gerçekleşen eserlerin kamuya açılması da görüntü hakkının önemini pekiştiren nitelikler taşır. Görüntülerin yayılması için kişinin rızası gerekmekte ve görüntüde yer alan kişilerin bireysel haklarının tanınabilir olması gerektiği durumlarda ortaya çıkar.
Bir insanın görüntüsü onun eşsiz özelliklerini sergilemekte ve yine o insanı diğerlerinden farklı kılmaktadır. Bu nedenle kişiliğin temel unsurları arasında sayılmaktadır. İşte bu yüzden bir kişinin kendi görüntüsü üzerinde sahip olduğu bu haklar kişinin kişisel gelişiminin de önemli bir parçasıdır. Bu haklar arasında izinsiz fotoğraf paylaşımına izin vermeme, onaylamama ve bahsi geçen görüntünün kullanımının kontrol altında tutulması gibi durumları da kapsamaktadır.
Sosyal Medyada İzinsiz Fotoğraf Paylaşmanın Cezası
Sosyal medya günümüzde adeta altın çağını yaşamaktadır. Pek çok kitleye yön verilebildiği gibi hayatımızda oldukça önemli bir konuma da sahip olmuştur. İnsanlar için sosyal medya kullanımı nefes almakla eş değer hale gelmiştir. Bu platformlarda geçirilen süreler azımsanmayacak boyutlara ulaşmıştır. Hemen hemen herkes hayatında en az bir kere sosyal medya hesabı açmıştır. Bu hesaplar ile insanlar diğer insanlarla iletişime geçebilmekte, video ve fotoğraf gibi içerikler paylaşabilmektedir. Bu içerikler milyonlarca kişiye ulaşmaktadır. Fakat bu imkanlar kötü niyetli kişilerin de kullanımına açıktır. İnsanların sosyal medya hesaplarında paylaştığı fotoğraf ve görsellerin izinsiz bir şekilde alınıp başka hesaplar tarafından paylaşılması durumunda görselin sahibi olan kişiler mağdur olabilmektedir. Bu durum çeşitli suçları ve cezaları beraberinde getirir.
İzinsiz fotoğraf paylaşmanın cezası nedir gibi sorular böyle durumlarda önem kazanır. Kişinin herhangi bir sosyal medya platformunda izin alınmadan paylaşılan fotoğrafları Türk Ceza Kanunu kapsamında ele alınmıştır. Verileri Hukuka Aykırı Olarak Verme veya Elde Etme Suçu meyana gelmektedir. Kişisel verilerin hukuka aykırı olarak paylaşan, ele geçiren ya da yayınlayan kişi hapis cezası ile cezalandırılabilmektedir. İzinsiz paylaşımı yapılan görsel kişisinin sosyal medyada paylaşmış olduğu içeriklerden biri değilse, sadece birine gönderdiği ve kamuya açık paylaşmadığı bir fotoğrafsa bu durumda özel hayatın gizliliğinin ihlalinden söz edilebilir. Bu durum Türk Ceza Kanunu madde 134’te ele alınmıştır. İzinsiz fotoğraf paylaşmanın cezası 1 yıldan 3 yıla kadar hapis istemi ile sonuçlanabildiği gibi adli para cezasıyla da sonuçlanabilir.
Suçun türleri, suçun sahip olduğu unsur ve niteliklere göre değişiklik göstermektedir. İzinsiz fotoğrafı paylaşılan kişi maddi bir zararla karşı karşıya kalmışsa bu durumda maddi tazminat davası açabilmektedir. Ayrıca kişinin onuru, itibarı ve kişili gibi manevi unsurlar zarar görmüşse bu durumda manevi tazminat davası da açılabilmektedir.
İzinsiz Paylaşılan Fotoğraf Kaldırılabilir Mi?
İzinsiz fotoğraf paylaşmanın cezası nedir ve bu fotoğraflar nasıl kaldırılır gibi sorular avukatlara en çok sorulan sorulardan yalnızca birkaçıdır. İzni olmadan fotoğrafı paylaşılan kimse, fotoğrafının kaldırılması için ilgili kişilerle ya da paylaşan kişiyle iletişime geçebilir. Yine de fotoğrafın kaldırılmaması ya da bu iletişimlerden sonuç alınamaması durumunda maddi ve manevi tazminat davası açılabilmektedir.
İzinsiz bir şekilde fotoğrafı çekilen kişi, ceza davasının açılabilmesi için 6 ay içinde şikayette bulunabilir. Manevi zararlarının telafi edilmesi için de manevi tazminat davası açabilmektedir. Haksız fiil sonucu ortaya çıkan tazminat davalarında zaman aşım süresi, fiilin öğrenilmesinden itibaren 2 yılken en fazla 10 yıla kadar çıkar.
5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesine ilişkin kanın, Türkiye’de internetle ilgili en kapsamlı düzenlemelerden birisidir. Bu kanun sayesinde internetteki içerik üreticilerinin ve erişim sağlayıcı gibi kişilerin tanımı gerçekleşmiştir. İzinsiz paylaşılan fotoğrafların kaldırılabilmesi için fotoğrafların özel hayatın gizliliğini ihlal eden nitelikte olması ve kişilik haklarını ihlal edici özelliklere sahip olması gerekir. Bu durumla karşılaşıldığında görselin kaldırılması için başvuruda bulunulabilmektedir. Bu işlemlerin yürütülebilmesi için bir avukattan yardım almak önemlidir.
