Asgari ücret, işçilerin ekonomik ve sosyal durumlarını korumak amacıyla devlet tarafından belirlenen en düşük ücret seviyesidir. Asgari ücretin altında işçi çalıştırma yasalarla açıkça yasaklanmıştır ve asgari ücretin altına işçi çalıştırılması ciddi hukuki sonuçlar doğurabilir.
Asgari Ücretin Altında Sözleşmeli İşçi Çalıştırmanın Sonuçları
Türkiye’de asgari ücret, 4857 sayılı İş Kanunu ve Asgari Ücret Yönetmeliği çerçevesinde belirlenir. Asgari Ücret Tespit Komisyonu, her yıl asgari ücreti belirlemekle görevlidir. Bu komisyon, işçi, işveren ve devlet temsilcilerinden oluşur ve asgari ücret, işçilerin yaşam koşulları, geçim standartları ve ülke ekonomisinin durumu göz önünde bulundurularak işçilerin ekonomik ve sosyal durumlarını zor duruma sokmayacak şekilde belirlenir.
Asgari ücretin altında işçi çalıştırma gibi bir durumun yasak olduğu 4857 sayılı İş Kanunu’nun 39. Ve 102. Maddelerinde belirtilmiştir. 4857 sayılı İş Kanunu madde 39’da, asgari ücret iş sözleşmesi işe çalışan her türlü işçinin taban ücretidir. İş sözleşmeyle çalışan hiçbir işçinin, belirlenen asgari ücretin altına çalıştırılamayacağı, aksi bir durumun suç teşkil edeceği hükme bağlanmıştır. Aynı sayılı İş Kanunu’nun 102. Maddesinde ise asgari ücretin altında sözleşmeli işçi çalıştıran işverene idari para cezası verileceği belirtilmiştir.
Ayrıca asgari ücretin altında çalıştırılan işçi, iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir. Haklı nedenle fesih durumunda işçi kıdem tazminatı ve diğer haklarını talep edebilir. İşçi aldığı ücretin asgari ücretin altında olduğunu iddia ettiğinde işverenin bu durumu ispat etmesi gerekmektedir. İşçi gerçek ücretin tespiti için iş mahkemesine başvurabilir.
İşçinin Hakları ve Hukuki Yollar
İşçi, asgari ücretin altında çalıştırıldığını tespit ettiğinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na şikayette bulunabilir. Bakanlık, müfettişler aracılığıyla işyerinde inceleme yapar ve işveren ya da işveren vekiline gerekli idari yaptırımları uygular.
İşçi, asgari ücretin altında çalıştırıldığını iddia ederek iş mahkemesine başvurabilir. Mahkeme, işçinin iddiasını değerlendirir ve işçinin haklarının korunması için gerekli kararları alır.
İşçi sendikaları, üyelerinin haklarını korumak amacıyla işçiye hukuki destek sağlayabilir. Sendikalar, asgari ücretin altında çalıştırma durumunda işverenle müzakere edebilir ve işçinin haklarının korunmasını sağlamak için hukuki süreçleri başlatabilir.
İşveren, işçilerin çalışma koşullarını yasaların öngördüğü standartlara uygun olarak düzenlemekle yükümlüdür. İşçilerin sağlık ve güvenlik koşullarının sağlanması, adil ücretlendirme ve çalışma saatlerine uyulması gerekmektedir.
Türkiye’de asgari ücretin altında işçi çalıştırmak, iş kanunları ve ilgili mevzuat ile açıkça yasaklanmıştır. Bu tür uygulamalar, işverenler için ciddi idari ve hukuki yaptırımlar doğururken, işçilerin de yasal haklarını koruma ve talep etme hakları bulunmaktadır. Eğer işçiler, asgari ücretin altında çalışıyorlarsa, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na şikayette bulunarak veya iş mahkemesine başvurarak haklarını arayabilirler. İşverenlerin ise çalışanlarına asgari ücretin üzerinde ödeme yapmalarının yanında işçilerin çalışma koşullarını da düzenlemekle yükümlüdür ve işverenlerin yasal yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirmeleri gerekmektedir.
