Türkiye’ye giriş yasağına itiraz davası, Türkiye’ye giriş yasağı bulunan kişilerce açılan bir dava türüdür. Bu yasak 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nda düzenlenen bir yasaktır. İşbu Kanunu madde 9’da “Türkiye’ye giriş yasağı” başlığı altında düzenlenmiştir. Maddedeki birinci fıkrada Genel Müdürlük, gerek gördüğü zaman kurum ve kuruluşların da görüşünü alarak kamu güvenliğini ya da kamu düzenini tehlikeye atabilecekleri için yabancı kişilerin Türkiye’ye girmesini yasaklayabilmektedir.
Türkiye dışında ikamet edip Türkiye’ye giriş yasağı alan kişiler bu durumdan genellikle Türkiye’ye girmek istedikleri zaman haberdar olmaktadırlar. Sınır kapılarına ya da havaalanlarına gelen kişilere, gerçekleşen denetimler sonucunda “Kabul Edilemez Yolcu Formu” verilir. 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası koruma kanunu madde 15-b1 maddesine göre ülkeye girişleri engellenmektedir.
Bu yasada yer alan madde 10’da belirtilenlere göre giriş yasağı tebligatı madde 9’un ilk fıkrası kapsamına giren yabancılara Türkiye’ye giriş yapmak için sınıra gittiklerinde buradaki yetkili kişiler tarafından gerçekleştirilmektedir. Bu tebligatta yabancıların bu duruma nasıl itiraz edeceğine ilişkin bilgiler de yer almaktadır. Ayrıca bu sürece ilişkin hakları ve dava sürecine ilişkin hakları da belirtilmektedir. Tebligat bu şekilde verilse bile bu uygulamaya çok riayet edilmemektedir. Bu tebligat bazen usule uygun şekilde yapılmamaktadır. Aynı zamanda bazen yabancılar itiraz haklarını nasıl kullanacaklarını ve itiraz süresini bilmemektedirler. BU tebligatta yasağın somut şekilde niçin verildiğine ilişkin bilgiler de yer almaktadır. Bunun yanı sıra yasada yer alan madde 15-b1’e atıfta bulunulmaktadır.
Madde 15-b1, “Türkiye’ye girişi yasak olanlar” başlığı taşır. Herhangi bir somut neden, bu başlık altında yer almamaktadır Bazen sadece tahdit kodları yazılmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti’ne giriş yasağı olan yabancıların önemli bir kısmı daha önce TC vatandaşı olup Türk Vatandaşlığı Kanunu’nda yer alan madde 26’ya göre çıkış izni alarak başka bir ülkenin vatandaşı olan insanlardır. Bu insanların çoğu Mavi Kart sahibi insanlardır.
Türkiye’ye giriş yasağına karşı itiraz etmek mümkündür. Bazı durumlarda idari dava açılabilmektedir. Böylece ülkeye giriş yasağı kalkar.
Türkiye’ye Giriş Yasağına İtiraz Davası Nasıl Açılır?
Türkiye’ye girişi yasaklanan kişiler Türkiye’ye giriş yasağına itiraz davası açabilirler. Bu davada davalı taraf İçişleri Başkanlığı Göz idaresi Genel Müdürlüğüdür. Bu dava İdare Mahkemesi’nde açılmaktadır. Anayasada yer alan Yerleşme ve Seyahat Hürriyeti başlığı altında yer alan madde 23’te “herkes yerleşme ve seyahat özgürlüğüne sahiptir” cümlesi yer almaktadır. Yerleşme hürriyeti su işlenmesini önlemek, ekonomik ve sosyal alanda gelişmeyi sağlayabilmek, düzenli ve sağlıklı bir kentleşme saylamak, kamu malını ve refahını korumak, soruşturma ve kovuşturma gibi nedenlerle suç işlenmesini önlemek için kanunla sınırlandırılabilmektedir. Vatandaş yurt dışına çıkabilir ancak suç araştırması, kovuşturma ve soruşturması nedeniyle hakim tarafından engellenebilmektedir Vatandaş sınır dışı edilmez ya da yurda girme hakkından yoksun bırakılamazdır.
BM tarafından 16 Aralık 1966 tarihinde 2200 sayılı Genel Kurul Kararı ile kabul gören ve 23 Mart 1976 yılında yürürlüğe girip Türkiye’nin de taraf olduğu Medeni ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşmede yer alan madde 12’de şöyle geçmektedir:
- Yasal olarak devletin bünyesinde bulunan herkes o ülke içinde özgürce hareket edebilir. İkametgahını seçme özgürlüğüne de sahiptir.
- Herkes kendi ülkesi de dahil herhangi bir ülkeyi terk etmekte özgürdür.
- Sözü dilen haklara kamu düzenini, ulusal güvenliği, genel ahlakı, kamu sağlığını ve başkalarının hak ve özgürlüklerini korumak için yasalarla konulup sözleşmede bahsi geçen diğer haklara uyumlu olanlar dışın bir sınırlama yer almamaktadır.
- Kimse kendi ülkesine girme hakkında (keyfi olarak) mahrum bırakılamaz.
5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nda yer alan “Türk Vatandaşlığından Çıkmanın Geçerliliği ve Sonuçları” başlığında yer alan madde 27’de şunlar yer almaktadır:
- Çıkma belgesinin imzalı bir şekilde teslim edilmesi ile Türk vatandaşlığından çıkılır.
- Türk vatandaşlığından çıkan kişinin nüfus aile kütüklerindeki kayıtları kapanır.
- Vatandaşlıktan çıktığı tarihten itibaren yabancı muamelesine tabidirler.
Çıkma İzni Almak Suretiyle Türk Vatandaşlığını Kaybeden Kişilere Tanınan Kaklar başlığında yer alan madde 28’e göre:
- Doğum yoluyla Türk vatandaş olup çıkma izni almak iççin Türk vatandaşlığı kaybedilirse üçünce dereceye kadar olan altsoylar, bu maddede belirlenen istisnalar haricinde Türk vatandaşlarına tanınan haklardan yararlanmaya devam edebilirler.
- Milli güvenlik ve kamu düzenine ilişkin hükümler saklıdır.
Kimlerin Türkiye’ye Girmesi Yasaklanır?
Türkiye’ye giriş yasağına itiraz davası konularında en çok merak edilen bir diğer konu ise kimlerin ülkeye girişinin yasaklandığı veya neden sınır dışı edildiğidir. 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Karuma Kanunu’nda yer alan “Türkiye’ye Giriş Yasağı” başlığı altında belirtilmiş madde 9’da şunlar yer almaktadır:
- Genel Müdürlük, gerek gördüğünde gerekli kurumların da görüşlerini alarak Türkiye dışında olup kamu düzenini, huzurunu bozmaya meyilli olup Türkiye’ye girmesinde sakınca görülen yabancıların ülkeye girişini yasaklayabilir.
Sınır Dışı Etme Kararı Alınacaklar başlığı altında yer alan madde 54’e göre sınır dışı etme kararları şu şekilde alınmaktadır:
- 5237 sayıl kanunda yer alan madde 59’a göre sınır dışı edilmesi gerekenler değerlendirilir. Kamu düzeni ya da kamu güvenliğini tehdit eden veya kamu salığı açısından tehdit oluşturan kişilerin ülkeye girmesi yasaklanır.
Göç İdaresi Genel Müdürlüğünün Türkiye’ye giriş yasağı koymaya yetkisi bulunmamaktadır. Söz konusu kararın gerçeklemesi için somut bilgi ve belgelerle ülkeye girişin yasaklanabileceği belirtilmektedir. Keyfi bir yasaklama söz konusu olmamaktadır.
İdare Mahkemesince verilen pek çok kararda insanlar için şu sebeplerle ülkeye giriş yasağı verilmektedir:
- Yabancı davasının gel güvenliği tehdit ettiğine ilişkin somut belgeler ve bilgiler yer almalıdır.
- Yabancı davacının Türkiye için bir tehdit oluşturduğuna dair kanıtlar olmalıdır.
- Yabancı davacının hangi konularla ilgili risk taşıyıp şüphe barındırdığına ilişkin somut belgeler olmalıdır.
- Salt tahmine ve öngörüye dayalı olarak işlem yapılamaz ya da seyahat özgürlüğü kısıtlanamaz.
- Önceden TC vatandaşı olan davacının bu durumunun da göz önünde bulundurulması önemlidir.
Türkiye’ye Giriş Yasağına İtiraz Davası Süreci
Türkiye’ye giriş yasağına itiraz davası takip edilmesi gereken bir süreç barındırmaktadır. Bunlar davaya hazırlık ve dava süreçleridir. Davanın gerekli süre içinde açılmasını sağlamak için dava dilekçesinin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nda yer alan madde ve 3 ve 5’e uygun olması gerekir. Bunun için bir avukatla çalışmak en mantıklısı olacaktır.
Giriş yasağı kararı bulunan kişi tebliğe göre 6458 sayılı kanunda yer alan madde 10’a göre kanuni düzenleme mevcutsa bile uygulamada giriş yasak kararları, haklarında giriş yasağı bulunan kişilere tebliğ edilmemektedir. Bu nedenle önce bu tebliğin kişiye verilip verilmediğine dikkat edilmelidir. Hakkında giriş yasağı bulunan kişiye tebliğ yapılmış ise bu tarihten itibaren 60 gün içinde yetkili mahkemelere başvurulabilir. Bu mahkemelerde “Giriş Yasağının iptali Davası” açılır. Görevli mahkeme, İdare Mahkemeleridir.
Bu davanın açılması için sunulan dilekçenin eksiksiz olması gerekmektedir. Ayrıca süreç mutlaka takip edilmelidir. Süreç, kişiye bu yasağın tebliğ edilip edilmeme durumuna göre de değişiklik gösterebilmektedir. Bu nedenle mutlaka bir avukat ile çalışılması çok önemlidir.
