Resmi belgede sahtecilik suçu Türk Ceza Kanunu madde 204’e göre düzenlenmiştir. Kamu Güvenine Karşı Suçlar kategorisinde yer almaktadır. 204 ve 212. maddeleri arasında düzenlenmiştir. Resmi belgede sahtecilik suçunu diğer suçlardan ayıran en belirgin özellik, evrakın yetkili memur tarafından sahte bir şekilde düzenlenmesidir. Resmi belgedeki nitelikler gereğince yazının belirli bir taşınır şeye ya da cisme kaydedilmesi gereklidir. Bu da bilgisayar programları ve verileri belge olarak kabul edilmemesine yol açar. Bu durum Türk Ceza Kanunu madde 244’ün 2. fıkrasınca düzenlenmiştir.
Resmi belgede sahtecilik madde 244’te şöyle açıklanmıştır
- Gerçek resmi bir belgenin başkalarını aldatmaya yönelik olarak düzenlenmesi ya da değiştirilmesi ya da bu belgenin kullanılması 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası istemiyle sonuçlanabilir.
- Kanun hükmünce sabit olana kadar geçerli olan belge niteliği taşıyan resmi belge sahteciliklerinde verilen ceza yarı oranda artar.
- Görevi gereğince belge düzenleme yetkisi olan memur, resmi belgeyi sahte bir biçimde düzenlerde, gerçek belgeyi aldatıcı bir şekilde değiştirirse, gerçeğe aykırı belge düzenleyip bu belgeyi kullanırsa bu durumda kamu görevlisi 3 yıldan 8 yıla kadar hapis ile cezalandırılır.
Bu suça teşebbüs 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu madde 35’e göre düzenlenmiştir. Resmi belgelerde sahtecilik suçu sırf hareket suçlarındandır. Maddede yer alan unsurların bir ya da birkaçı gerçekleşmişse suç meydana gelir. Bu suça teşebbüs mümkündür. Örnek vermek gerekirse, failin sahte bir pasaport düzenlerken yakalanması durumunda suça neden olacak eylem teşebbüs aşamasında kalmış olur.
Resmi Belgede Sahtecilik Suçu Nedir
Resmi belgede sahtecilik suçu 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda yer alan madde 204’e göre düzenlenen Resmi belgelerde Sahtecilik Suçudur. Maddede yer alan ilk fıkrada resmi belgede sahtecilik suçuna zemin oluşturan durumlar düzenlenmiştir. Kamu görevlisinin düzenleme yetkisinin olduğu belgede sahtecilik durumunda ceza ve cezayı arttıran nedenler düzenlenmiştir.
Resmi belgede sahtecilik suçundaki kovuşturma ve sovuşturma aşamaları şikayete tabi değildir. Suçun temel hali olan birinci fıkrada, açılan ceza davalarındaki görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemesidir. İkinci fıkrada yer alan bilgilere göre ise söz konusu olan belge kamu görevlisinin görevi gereğince düzenlemeye yetisinin olduğu belde ise bu durumda açılacak davada görevli olan mahkemeler Ağır Ceza Mahkemesi olacaktır. Suç şikayete tabi olmadığından, savcılığa bildirilmesi durumunda yetkili merciler tarafından soruşturma ve kovuşturma yapılmaktadır. Bu suçtaki zaman aşımı 8 yıldır.
Suçun işlendiği ya da işlenmeye iştirak edildiği hususunda şüphe duyulan kişiler 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu madde 91’e göre göz altına alınabilirler. Maddede yer alan ikinci fıkraya göre gözaltına alma durumu eğer bu suçun işlendiğine ilişkin şüphe ya da kanıtların varlığına tabidir
Tutuklamanın gerçekleşmesi için şüphelinin resmi belgede sahtecilik suçunu işlediğine ilişkin çok ciddi delir ya da şüphelerin veya 5271 sayılı CMK madde 100’e göre belirlenen koşulların gerçekleşmesi gerekmektedir. Aynı maddede yer alan birinci fıkraya göre güvenlik tedbiri ile ölçülü olmaması durumunda tutuklama işlemi gerçekleştirilemez.
5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu madde 253’e göre resmi belgede sahtecilik suçu uzlaşma kapsamında yer almayan suçlar arasında yer almaktadır. Bu nedenle uzlaşma hükümleri uygulanmamaktadır. Resmi belgelerde sahtecilik suçunda korunan değer, resmi belgenin inandırıcılığı ve kamu görevlisinin güvenilirliğidir.
Suça iştirak etmek, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda yer alan madde 37’de faillik, madde 38’e göre azmettirme, madde 39’a göre yardım etme ve madde 40’a göre bağlılık kuralı başlıkları adı altında düzenlenmiştir.
İçtima yani birleşik suç ise 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu madde 42’de yer almaktadır. Resmi belgelerde sahtecilik suçundaki seçimli hareketlerin aynı belge üzerinden işlenmesi durumunda tek fiil ve tek suç söz konusudur.
Şuçta yer alan tekerrür ise 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu madde 58’de yer almaktadır. Daha önce işlenen bir suçtan kaynaklı olarak cezaya hükmolunduktan sonra yeni bir suçun işlenmesi hâlinde tekerrür hükümleri uygulanır. Bunun için cezanın infazına gerek yoktur. Çok sayıda sahte belge düzenlendiğinin tespiti halinde zincirleme suçlara ilişkin hükümlerin uygulanacağı kabul edilirken, sahte belge düzenlenen hallerde Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun 2013 sayılı kararına göre aynı suçun temel ve nüanslı şeklini teşkil etmekte olup, sahte belgelerden birinin resmi belge, diğerinin ise özel belge olması durumunda zincirleme suç hükümleri uygulanmaz.
Resmi Belgede Sahtecilik Suçu Cezası
Resmi belgede sahtecilik suçu cezası şu şekildedir:
- Görevi gereği düzenleme yetkisinin olduğu resmi vir evrağı sahte olarak düzenleyen, gerçekleri çarpıtacak ve aldatıcı bir şekilde düzenleyen, sahte belgeyi kullanan kamu görevlileri 3 yıldan 8 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılmaktadır.
- Resmi bir evrağı sahte olarak düzenleyen, başkalarını aldatmaya yönelik şekilde belgeyi düzenleyen ve kullanan kişi 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılmaktadır.
- Resmi belgenin kanun hükmünce sahteliği sabit olana kadar geçerli belge durumunda olması durumunda verilen ceza yarı yarıya arttırılacaktır.
Bu suçta uzlaşma mümkün değildir ve uzlaşma hükümleri uygulanamaz Dava şikayete tabi olarak gerçekleşmez. Suçun tespiti halinde savcılık tarafından 8 yıl içinde soruşturma ve kovuşturma başlatılmalıdır. Aksi durumda 8 yıl içinde zaman aşımı gerçekleşecektir. Durum fark edildiğinde mutlaka ilgili savcılıklara başvurularak durumun bildirilmesi gerekmektedir.
Resmi Belgede Sahtecilik Suçu Unsurları
Resmi belgede sahtecilik suçu unsurları oldukça çeşitlidir. Maddi unsurlar ele alındığında bunlar fail, mağdur ve suçun konusudur.
Resmi belgelerde sahtecilik suçunun faili herkes olabilir. Kadın, erkek, yaşlı, genç, herkes bu suçuu işleyebilir. Ancak eylemin faili, yalnızca resmi belgeyi düzenlemeye yetkisi olan görevli kamu görevlisi olabilir.
Mağdur, resmi belgenin geçerliliğine güvenen ve buna göre hareket eden kişilerdir Bu belgenin sahteliğinden habersizdir ve belgedeki aldatmacalara inanan taraftır
Resmi belgede sahtecilik suçunun konusu ise resmi belge ve kamu dairelerine duyulan güvenin sarsılmasıdır.
Manevi unsura bakılacak olursa, bu suç kasten işlenebilen suçlar arasındadır. Kast ise Türk Ceza Kanunu madde 21’de tanımlanmıştır. Fail, belirli bir amaç için isteyerek sahte belge düzenlemesi durumunda bu suçu işlemiş olacaktır Resmi belgelerdebelgede sahtecilik seçimli harekete bağlı bir suçtur. Maddede yer alan suçların bir tanesinin bile işlenmesi bu suça sebep olur. Bu seçimlik olan hareketler şunlardır:
- Resmi bir belgeyi sahte olarak düzenlemek
- Gerçek resmi belgeyi aldatıcı olacak şekilde değiştirmek
- Sahte olan resmi belgeyi kullanmak
Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda Etkin Pişmanlık Var Mı?
Etkin pişmanlık, failin işlediği suç nedeniyle pişman olması ve suçtan kaynaklı zararları önlemesidir. Etkin pişmanlık hükümlerinin gerçekleşmesi durumunda faile verilecek olan cezada indirim uygulanmaktadır. Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenen maddeler gereğince her ceza için etkin pişmanlık uygulanmaz. Resmi belgede sahtecilik suçu da bu suçlardan biridir. Yasada, resmi belgelerde sahtecilik suçuna ilişkin etkin pişmanlık bulunmamaktadır. Bu sebeple suçu işleyen kişi ya da kişilerin cezalarında etkin pişmanlık indirimi yer almamaktadır.
