Eda davası türleri ve dava konusuna göre yetkili ve görevli mahkemelerde açılan ve medeni usul hukuku kapsamında yer alan dava türleridir. Davalının, bir şeyi vermeye veya yapmaya ya da yapmamaya mahkum edilmesinin talep edildiği dava türleri arasında Türk hukuk sistemi içinde sık karşılaşılan davalar arasında yer almaktadır.
Eda davasının açılabilmesi için davacının, davalı kişiye karşı bir alacak veya edinim hakkı olması gerekiyor. Bu tür şartları sağlayan kişiler eda davası açabilmektedir. Eda davasını açmak için yetkili ve görevli mahkemeye bir dava dilekçesi ile başvuru yapılır. Eda davası açmak için tüm şartların sağlanması ve bu alanda uzman bir avukat ile sürecin takip edilmesi son derece önemlidir. Eda davaları karmaşık hukuki süreçleri kapsadığı için uzman hukuki destek alınması şarttır.
Eda Davası Nedir?
Eda davası Türk yargı sistemi içinde, 6100 satılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu kapsamında düzenlenmiştir. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda madde 105’te tanımlanan eda davası, mahkemeden, davalının, bir şeyi vermeye veya yapmaya ya da yapmamaya mahkum edilmesinin talep edilmesi olarak tanımlanmaktadır.
Davacının müspet veya menfi bir edaya mahkum edilmesinin de talep edilebildiği dava türleri arasında yer almaktadır. Eda davaları sadece hukuki yararın bulunması halinde açılabilen davalardır. Örnek vermek gerekirse, davalı, davacının hakkını tanımayabilir veya tanımasına karşın bu konuda edinimini yerine getirmeyebilir ya da davacının hakkını tehlikeye sokan bir durum da mevcut olabilir. Bu tür detaylara göre eda davalarının açılması gerekecektir.
Eda Davaları Ne Kadar Sürer?
Tam eda davası açıldığında mahkemenin sonuçlanması farklı süreleri içermektedir. Davanın konusuna, mahkeme yoğunluğuna ve diğer değişkenlere göre eda davalarının sonuçlanacağı süreler değişmektedir. Eda davası türüne göre de süreler değişir. Genel çerçevede ise mevcut uygulamalara bakıldığında en kısa eda davaları 5 ay gibi bir sürede tamamlanmaktadır. Genelde bu davaların yıllarca sürdüğüne de tanık olmak mümkündür.
Eda davası yoluyla mahkeme tarafından davalının bir şeyi vermeye veya yapmamaya ya da yapmaya mahkum edilmesi mümkündür. HMK kapsamında düzenlenen bu davaların şartları ve açılma nedenleri ise çeşitlilik gösterebilmektedir. Eda davası açılabilmesi için davacının, davalıya karşı bir alacak veya edim hakkının olması gerekiyor. Mal, para ve hizmetler ya da davranışlar bu kapsamda yer alabilmektedir.
Eda Davası İçin Yetkili ve Görevli Mahkeme Hangisi?
Eda davası çeşitleri incelendiğinde uzun süreli ve karmaşık davalar olduğu görülmektedir. Bu nedenle dava açma ve hazırlık süreçlerinin mutlaka alanında uzman hukukçular ile yürütülmesi gerekiyor. Eda davaları, mevcut uygulamada asliye hukuk mahkemelerinde açılmaktadır. Eda davasında görevli mahkeme asliye hukuk mahkemesi olarak belirlenmiştir. Davalının yerleşim yeri mahkemesi ise yetkili mahkemedir.
Eda davası açılabilmesi için dava dilekçesini usulüne uygun şekilde düzenlenmesi ve başvuru süreçlerinin buna göre yapılması gerekiyor. Asliye hukuk mahkemelerine başvurularak eda davalarının görülmesi mümkündür. Diğer birçok dava türünde olduğu gibi eda davası açılabilmesi için yetkili ve görevli mahkemelere başvuru yapılması şarttır. Belirlen dava şartlarının karşılanması ve usulüne uygun olarak dava açılması gerekmektedir.
Eda Davası ve Tespit Davası Arasındaki Farklar Nelerdir?
Tespit davası ve eda davaları arasında bazı farklar bulunmaktadır. Tespit davasında davalı bir şey yapmaya zorlanmaz. Tespit hükmü sadece davacının dava ettiği konunu var olup olmadığının belirlendiği bir süreçtir. Bu süreçte herhangi bir yaptırıma rastlanmaz. Davacı tarafından mahkemeden olayın tespiti istenir.
Eda davalarının ise tespit davasından en önemli farkı davaya konu bir olayın varlığının tespit edilmesi ve bir şeyi yapmaya ya da yapmamaya karar verilmesidir. Eda davalarının yaptırımı bulunması nedeniyle farklılık gösterebilir. Eda davaları açmak isteyen kişilerin bu tür detaylara göre yargı sürecini takip etmeleri gerekiyor. Eda davasında herhangi bir davacının bölgedeki yetkili ve görevli mahkemeye davalının bir şeyi yapmasına veya vermesine mahkum edilmesi talep edilebilir.
Eda Dava Örnekleri Nelerdir?
Eda dava örnekleri incelendiğinde birçok konunun bu kapsama girdiği görülmektedir. Özellikle son dönemde ev sahibi ve kiracılar arasında yaşanan bazı anlaşmazlıklara yönelik olarak da eda davaları açılabilmektedir. Bu kapsamda eda davasının açılmasında belirlenen şartların sağlanması gerekiyor.
Eda davasının örnekleri arasında kısaca şunlar sıralanabilir:
- Ev sahibinin kiracısının evden çıkmasını talep etmesi,,
- Borcun iadesinin talep edilmesi,
- Yeni yapılan bir binanın mevcut binanın manzarasının kapatmamasın talep edilmesi vb.
Eda davalarının konusu çok çeşitli olabilir. İlgili kanun kapsamında belirlenen şartlara göre eda davalarının açılması ve dava sürecinin görülmesi gerekecektir. Günümüzde sık karşılaşılan eda davalarının yetkili ve görevli mahkemelerde açılması gerekecektir. En basit halile borç verilen bir paranın iade edilmesinin istenmesi eda davasına örnek olarak gösterilebilir.
Eda Dava Açma Şartları Nelerdir?
Eda davası açma şartları sağlanması halinde ilgili mahkemelerden dava süreci başlatılabilir. Bu yargılama süreci için uzman avukatlar ile çalışmak ise son derece önemlidir. Eda davasının açılabilmesi için kanunda belirtilen başlıca şartların sağlanması gerekiyor. Bu kapsamda eda davalarının açılması için şu kriterlere dikkat edilir:
- Davalıdan bir şeyi vermesinin talep edilmesi,
- Davalı tarafın bir şeyi yapmasının talep edilmesi,
- Davalının bir şeyi yapmamasının talep edilmesi vb.
Eda davasının konusu, kişisel ve ayni hakları içeren hemen hemen her konuyu kapsamaktadır. Ev sahiplerinin kiracılarını çıkarmak istemeleri, verilen borcun geri alınması ya da sözleşmeye aykırı davranılması gibi konular eda davalarının temelini oluşturan örneklerdir. Kanunda belirlenen şartlara uygun şekilde eda davaları açılmadığında sonuç alınması mümkün değildir. Bu nedenle uzman hukuki danışmanlık ve avukatlık hizmetlerine başvurulması önemlidir.
Eda Davasında Tespit İstenebilir Mi?
Eda davasında tespit önemli bir detaydır. Eda dava neticesinde hukuki ilişkinin var olup olmadığı da tespit edilmiş olur. Bu nedenle tespit davası ile istenen hukuki koruma, eda davası ile elde edilebilecekle bir tespit davası ikame edilemez. Zaman ve para kaybına neden olacağı için usul ekonomisine ters düşecektir.
Tespit ve eda davaları birbirinden farklı davalardır. Tespit davalar sadece bir durumun tespiti için yapılır ve davalıdan bir şey yapıp yapmaması talep edilmez. Mahkemelerde karışıklığa neden olmamak için eda ve tespit davaları birlikte açılamamaktadır. Bu tür önemli detaylara dikkat edilmesi ve buna göre eda veya tespit davaları açılması gerekir.
Alacak Davası Eda Davası Mıdır?
Alacak davası ile eda davaları arsındaki ilişki de çok sık merak edilmektedir. Belirsiz alacak davasının mahkemeden talep edilen hukuki korumaya bağlı olarak bir tür eda davasının olduğu da düşünülebilir. Bu tür davalar söz konusu olduğunda davacı bir şeyin verilmesini istemektedir. Davacının davalıdan bir edaya mahkum edilmesini istemesi nedeniyle bu davalar eda davası olarak da değerlendirilebilir.
Eda davalarını doğru anlamak için tanımını iyi öğrenmek gerekiyor. Eda davasında temel amaç davalının bir şeyi vermeye veya yapmaya yahut yapmamaya mahkum edilmesi ana unsurdur. Eda davasını açmak için belirlenen bu şartların ortaya çıkması ve buna göre dava sürecinin uzman avukatlar tarafından yürütülmesi gerekecektir.
Ayrıca Bakınız: Miras Davalarına Hangi Mahkeme Bakar?
