İhtiyaç Nedeniyle Tahliye Davası Ne Kadar Sürer?

İhtiyaç nedeniyle tahliye davası süresi, yarılama sürecinin kapsamına ve hakimin taleplerine göre farklılık gösterebilir. İhtiyaç nedeniyle tahliye kavramı, genellikle kiracının oturduğu bir evden veya işyerinden çıkarılmasını işaret eder. İhtiyaç sebebiyle tahliye sürecinde, gayrimenkul sahibinin mülkü bizzat kullanma nedenini kanıtlaması gerekir. Mülk sahibi veya sahibinin ailesi, kiraya verilen mülkte kendi oturma ihtiyacı doğarsa, ihtiyaç nedeniyle tahliye davası açabilir. Hukuk sistemimizde her türlü davada olduğu gibi bu tür davalarda da belirli şartlara dikkat edilir. Bu yazımızda ihtiyaç nedeniyle tahliye davasının süresi, şartları ve tüm bilinmesi gerekenleri bulabilirsiniz.

İhtiyaç Nedeniyle Tahliye Nedir?

İhtiyaç nedeniyle tahliye süreci genellikle yasal prosedürlere bağlı olarak gerçekleştirilir. Mülk sahibi, belirli bir bildirim süresi dahilinde kiracısının tahliye edilmesini talep edebilir. Örneğin kiralık konutlarda ev sahibinin kendi ihtiyacı nedeniyle kiracısının çıkmasını istemesi hukuka uygundur. Bu tür bir tahliye genellikle kira hukuku çerçevesinde düzenlenir ve bazı yasal prosedürlere uyulmasını gerektirir. Bu davalar, kiralayanın kendisi ve yakınlarının ihtiyacı nedeniyle kira sözleşmesini sona erdirmeye yöneliktir.

Eğer kiralanan taşınmaza kiralayan veya kiralayanın yakınları tarafından ihtiyaç duyulursa, bu durumda kiracının tahliyesi istenir. Bu davalar ihtiyaç hususunun kanıtlandığı takdirde kira sözleşmesini sona erdirerek kiracının taşınmazdan tahliyesini sağlamaya yöneliktir. İhtiyaç nedeniyle tahliye davası hakkındaki hükümler Türk Borçlar Kanunu m. 350’de yer alır. Bu maddede sayılan hükümlere göre ihtiyaç nedeniyle tahliye davasının açılması ve kiracının evden çıkarılması için 3 şart önemlidir. Bu 3 şart oluşmadığı takdirde mülk sahibi kiracısını ihtiyaç nedeniyle tahliye ettiremez.

İhtiyaç Nedeniyle Tahliye Davası Şartları

İhtiyaç sebebiyle tahliye davası koşulları TBK’nın ilgili maddesinde açıklanmıştır. Buna göre mülk sahibinin tahliye davası açabilmesi için kiralanan gayrimenkule duyulan gereksinim zorunluluk derecesinde olmalıdır. Diğer türlü mahkeme, yapılan kiracı tahliye davasını reddeder. Ayrıca ev sahibi dışında yakınlarının da ihtiyacı gerçek ve samimi olmalıdır. İhtiyaç nedeniyle tahliye davası hakkının kötüye kullanımını engellemek için 3 yıl süreyle kiralanamayacağı şartı vardır. Ev sahibinin kiracısını çıkarabilmesi için öncelikle kiracı tahliye davası aşması şarttır. Hukuk sistemimizde bu tür davalara taşınmazın tahliyesi davası adı verilir.

Konut veya İşyeri İhtiyacı Olmalı

İhtiyaç nedeniyle tahliye davası şartlarından ilki, kiralayanın bu konut veya işyerine ihtiyaç duymasıdır. Kiralayan veya kiralayanın yakınları kiracının tahliyesi davasının açılmasında ihtiyaç zorunluluğu önemlidir. Kiraya verenin kendisi, eşi, altsoyu, üstsoyu ve kanun gereği bakmakla yükümlü olduğu kişilerin bu gayrimenkule ihtiyaç duyduğu belirlenmelidir. Kiraya verilen evin sahibi dışında eşi, altsoyu ve üstsoyu gibi kişilerin de ihtiyacı nedeniyle tahliye davası açma hakkı bulunur. Kiraya veren ve ilgili kanunda belirtilen kişiler dışındaki başka bir yakını ihtiyaç nedeniyle kiracının tahliyesi davasını açamaz.

Gerçek ve Zorunlu İhtiyaç Durumu Olmalı

Zorunlu ihtiyaçtan tahliye davası hakkındaki hükümlerde TBK m. 350’de altsoy ve üstsoy kavramları yer alır. Bu ifadelere göre ev sahibinin torunu ve dedesinin ihtiyacı nedeniyle tahliye davası açma durumu vardır. Kiraya veren, konut veya iş yeri gereksinimi sebebiyle açtığı bu davanın kabul edilmesi için gerçek ve zorunlu bir ihtiyaç söz konusu olmalıdır. İhtiyaç nedeniyle tahliye davası gerçek bir sebebe dayanmıyorsa veya kira bedelini arttırmak için bu yola başvurulmuşsa açılan dava reddedilir. Ayrıca evi başkasına kiraya vermek veya kiracıyı rahatsız etmek amaçlanmışsa mahkeme bu tür davaları reddeder.

1 Ay İçinde Açılmalı

Tahliye davası süresi 1 ay içinde olmalı ve kiracıya bildirimde bulunulmalıdır. Kiraya verenin konut gereksinimi zorunlu ve samimi bir dayanak altında olmalıdır. Kiraya verenin kirada oturması veya ev sahibinin kiralık eve geçmeyi gerektirmesi tahliye davasına yeterlidir. Ev sahibinin oturduğu yerin konut ihtiyacını karşılamaya yetmemesi ve kiracısını çıkartıp bu eve geçmesi de sebepler arasındadır. Belirli süreli kira sözleşmesi sona erdiğinde fesih dönemi için öngörülen sürelere uyularak 1 ay içinde açılmalıdır.

Kira sözleşmesinin ne zaman biteceği, sözleşme hükümlerine göre tespit edilir. Taraflar kira sözleşmesinin sona ereceği tarihi belirlediği zaman ev sahibinin sözleşmenin sona erdiği tarihten itibaren 1 aylık süresi vardır. Bununla birlikte taraflar kira sözleşmesinin sona ereceği tarihi belirlememişse, ev sahibi her bir 6 aylık fesih dönemi içinde en az 3 ay önce kiracıya bildirimde bulunmalıdır. Fesih dönemi sonundan itibaren 1 ay içinde dava açılması şarttır.

İhtiyaç Nedeniyle Tahliye Davaları Ne Zaman Açılır?

İhtiyaç sebebiyle tahliye davası süresi kira sözleşmesinin durumuna bağlı olarak değişiklik gösterir. Ev sahibi ve kiracı arasında belirli süreli kira sözleşmesi yapılmışsa, sözleşmede yazan bitiş tarihi baz alınır. Bu tarihten itibaren 1 ay içinde ihtiyaç nedeniyle tahliye davası açılmalıdır. Belirsiz süreli kira sözleşmelerinde ise fesih dönemi ve bildirim yapmak için öngörülen sürelerden itibaren 1 ay içinde başvuru yapılmalıdır. İhtiyaç nedeniyle tahliye davası hem konut hem de iş yerlerini kapsar. Bu nedenle her iki gayrimenkul türünde de dava açma süresi aynı şartlara sahiptir.

İhtiyaç Nedeniyle Tahliyede İhtarname Şart Mı?

İhtiyaç sebebiyle tahliye davası ihtar şartı kapsamında 3 başlık altında incelenir. Belirli süreli kira sözleşmesi yapılmışsa ihtarname şartı aranmaz çünkü sözleşmenin ne zaman biteceği açıkça yazar. Belirsiz süreli kira sözleşmesindeyse ev sahibinin ihtiyaç nedeniyle kiracısını tahliye talebinde ihtarname şarttır. Öte yandan kira sözleşmesinin bitişi belirli olduğunda kiracıya çekilen ihtarname dava açma süresinin uzamasına yarayacaktır. Örneğin kiracıya, sürenin bitiminden itibaren 1 ay içinde dava açacağını bildirildiğinde dava açma süresi 1 kira yılı uzar.

İhtiyaç Nedeniyle Tahliye Davasını Kimler Açabilir?

İhtiyaç sebebiyle tahliye davası, kiraya veren tarafından açılır. Mülk sahibi genellikle belirli bir bildirim süresi içinde dava açabilir ve bu süre zarfında kiracıya tahliye etme talimatı verebilir. Ev sahibinin mülkü bizzat kullanma veya başka bir ihtiyaç nedeniyle gerçekleştirilen bir tahliye işlemi söz konusudur. Yargıtay kararına göre kira sözleşmesinin tarafı olmayan malik veya intifa hakkı sahibi de ihtiyaç sebebi ile tahliye davaları açma hakkına sahiptir. Bu bakımdan ihtiyaç nedeniyle tahliye davasını şunlar açabilir:

• Kiraya veren
• Yeni malik
• Kira sözleşmesinin tarafı olmayan malik
• Kira sözleşmesinin tarafı olmayan intifa hakkı sahibi

İhtiyaç Nedeniyle Tahliye Davası Görevli Mahkeme

İhtiyaç nedeniyle tahliye davası mahkemesi, kiralık konut veya iş yerinin bulunduğu yerdeki sulh hukuk mahkemesidir. Kiraya veren, kendisinin samimi konut ihtiyacı nedeniyle tahliye davası açarak kiracısını çıkarabilir. Eğer ev sahibi, ihtiyaç nedeniyle tahliye davasını kanunda belirtilen sürelere göre açmazsa, dava süre şartına uyulmadığından usulden reddedilir.

İhtiyaç Nedeniyle Tahliye Kaç Ay Sürer?

İhtiyaç nedeniyle tahliye davaları süresi ortalama 3 aydır. Ancak sulh hukuk mahkemesinin iş yoğunluğu, dava şartlarının yerine getirilmesi gibi faktörler süreyi uzatabilir. İhtiyaç nedeniyle tahliye davası açılış aşamasında mahkeme masraflarını davacı ev sahibi öder. Dava sonuçlandığı zaman taşınmazdan tahliye edilen kiracı aleyhine masrafların ödenmesine hükmedilir. Yani ihtiyaç nedeniyle tahliye davası sonucunda ev sahibi lehine karar çıkmışsa masrafları evden çıkarılan kiracı öder.

Ayrıca Bakınız: İhalenin Feshi Davası Kime Karşı Açılır?