Muvazaa davasında yetkili mahkeme tarafından karar verileceği için öncelikle yetkili ve görevli mahkemeye başvuru yapılması gerekiyor. Muvazaa davalarında yetkili mahkeme, davaya konu olan taşınmazın bulunduğu yer mahkemesidir. Muvazaa davası ise en basit haliyle gizli olarak yapılan bir anlaşma yapılmasıdır. Daha basit bir ifadeyle, herhangi bir sözleşmenin taraflarının, üçüncü kişilerden gerçek durumu gizleyerek, onları aldatmak amacıyla yapılan işlemlerdir.
Muvazaa davası açmak için ilgili şartların oluşması ve tanımlanan şekliyle söz konusu muvazaalı işlemin ispat edilmesi gerekir. Muvazaalı olarak yapılan işlemin iptaline yönelik olarak bu davalar açılır. Muvazaa davası açmak için durumun mahkemeye ispat edilmesi önemlidir. Muvazaalı işlemin tespit edilmesi halinde söz konusu işlem iptal edilebilir.
Muvazaa Suçu Nedir?
Muvazaa suçu ya da muvazaalı işlem, en basit haliyle danışıklı işlem olarak da tanımlanmaktadır. Gerçek olmadığı halde gerçekmiş gibi hukuki sonuçlar doğuran işlem ve tasarruflara ilişkin açılan davalar muvazaa davası olarak tanımlanır. Kelime kökeni itibariyle düzenlemek ve kurmak gibi manalara gelen muvazaa, hukuki bir muamelede birden fazla kişinin gerçek iradeye uymayan bir beyanda bulunmayı aralarında kararlaştırmaları olarak tanımlanmaktadır.
Muvazaa suçu, Türk hukuk sistemi içinde çeşitli yerlerde tanımlanmaktadır. Tarafında gerçek iradelerine dayanmayan ve aralarında hukuki sonuç doğuran gizli yapılan anlaşmaları ifade eder. İki tür muvazaa bulunmaktadır. Bunlardan ilki mutlak muvazaa, diğeri ise nisbi muvazaadır.
Muvazaa Davası Ne Demek?
Muvazaa davası ortaya çıkan muvazaalı bir işlemin ardından açılan davalardır. Muvazaa genelde iki farklı şekilde sınıflandırır. Bunlardan ilki mutlak muvazaadır. Mutlak muvazaa, tarafların üçüncü kişileri aldatmak amacıyla ve gerçek iradelerine uymayan, aralarında hüküm ve sonuç doğurmayan bir görüş yaratmak için anlaşarak yaptıkları işlemleri ifade eder.
Nisbi muvazaa ise tarafların kendi aralarında ilişkiyi etkilemek amacıyla, yine gerçek iradelerine uygun olmayan bir şekilde, aralarında hüküm ve sonuç doğurmayana bir görünüm yaratmak için anlaşarak yaptıkları işlemledir. Örneğin bir kişi gerçekte bağışlamak istemediği bir taşınmazı, üçüncü bir kişiye daha önce anlaşarak satmış gibi görünebilir.
Muvazaa Unsurları Nelerdir?
Muvazaa nedeniyle tapu iptali davası gibi davalar yaygın olarak görülmektedir. Muvazaa en basit haliyle tarafların gerçek iradelerine uymayan ve kendi aralarında gizlice anlaşarak yapılan işlemleri ifade etmektedir. Muvazaanın unsurları ise bu işlemlere dayanarak ortaya çıkan etkenlerdir.
Muvazaanın üç ana unsuru bulunur. Dördüncü unsuru ise muvazaa çeşitlerinden olan nitelikli muvazaanın bir unsuru olacaktır. Muvazaanın unsurları ise şunlardır:
- Görünürdeki işlem,
- Muvazaa anlaşması,
- Aldatma kastı,
- Gizli işlem.
Muvazaanın iki çeşidi vardır. Mutlak ve nispi muvazaa kapsamında ve muvazaa unsurlarına göre farklı sonuçlar ortaya çıkabilir. Sözleşmenin niteliğini değiştiren muvazaa, konumunda ve şartlarında değişiklik yapılan muvazaa ile tarafların kimliğinde muvazaa gibi birçok farklı türü bulunur. Muvazaanın hüküm ve sonuçları ise bu tür unsurlara ve muvazaa türüne göre değişmektedir.
Kimler Muvazaa Davası Açabilir?
Tasarrufun iptali ve muvazaa davası Türk hukuk sistemi içinde en sık görülen davalar arasında yer almaktadır. Zaman zaman mirastan mal kaçırma gibi durumlar için muvazaalı işlemler yapılmaktadır. Muvazaa işleminin geçersizliğinden zarar gören herkes muvazaa davası açabilmektedir. Görünürdeki işleme taraf olan kişiler ya da görünürdeki işlemin hüküm ve sonuçlarından etkilene üçüncü kişiler tarafından dava açılabilmektedir.
Muvazaa davasında ispat yükü de bulunmaktadır. Görünürdeki işleme ilişkin belgeler, davacının iddiasını ispatlamaya yardımcı olacak bir etkendir. Gizli işlemin varlığı ise tanık ifadeleri ve bilirkişi raporları ile mümkün olacaktır. Muvazaalı işlemden etkilenen kişiler dava açabilmektedir. Muvazaa davası açmak için belirli şartların ve unsurların oluşması gerekmektedir.
Muvazaa İspat Yükü Kimde?
Muvazaalı satış 3. kişi veya işlemden etkilenen diğer taraflar tarafından yargıya taşınabilir. Muvazaa davasında, davacı tarafından muvazaa işleminin geçersizliğini ispatlaması istenir. Davacı tarafından bu iddiası çeşitli delillere dayandırılmalıdır. İspat yükü davacıdadır. Bu kişiler kesin deliller ile muvazaalı işlemin varlığını kanıtlamak zorundadır.
Bu davalarda ispat yükü genelde davacı tarafa aittir. Ancak muvazaa işleminin taraflarından biri, muvazaa işleminin geçerli olduğunu iddia ederse, bu durumda ispat yükü, muvazaa işleminin geçerli olduğunu iddia eden kişilere aittir. Muvazaa davalarında mutlaka bu işlemlerin ispatlanması gerekir.
Muvazaalı Satış Olmadığı Nasıl İspat Edilir?
Muvazaa davasında ispat yükü bulunan kişilerin bu işlemleri kanıtlamaları gerekiyor. Mahkeme tarafından muvazaalı işleme karar verilebilmesi için mutlaka ispat edilmesi gerekecektir. İspat ise çeşitli yöntemler ile yapılabilir. Görünürdeki işleme ait belgeler, muvazaa işleminin geçersizliğini ispatlamada yardımcı olacaktır. Buna örnek vermek gerekirse, bir taşınmazın satış sözleşmesi, görünürdeki işlemin ispatının bir delili olacaktır.
Gizli işlemin ispatı ise çok daha zordur. Muvazaa işlemini geçersizliğinin ispat edilmesi gerekecektir. Gizli işlemlerin ispatı ise tanık ifadeler, bilirkişi raporları, ses ve görüntüler olabilir. Diğer önemli bir unsur ise üçüncü kişileri aldatma kasının varlığı olacaktır. Davacı, üçüncü kişileri aldatma kastının varlığını yine tanık ifadeleri ve diğer deliller ile ispat etmek zorundadır. Tapu iptal tescil davaları için daha fazla bilgi edinmek için “Tapu İptali Davaları Hangi Hallerde Açılır?” konulu makalemizi inceleyebilirsiniz.
Muvazaa Davası Ne Zaman Açılır?
Muvazaa davası şartları oluşması halinde bu davaların açılması mümkündür. Muvazaa davasının açılması için öncelikli olarak bir muvazaalı işlemin varlığı gerekir. Muvazaa işleminin yapıldığı tarihten itibaren her zaman muvazaa davası açılabilir. Muvazaa en temelde bir yolsuzluk türü olarak tanımlanabilir. Özellikle miras davalarında muvazaaya sıklıkla rastlanmaktadır. Bu nedenle muvazaa davası, muvazaa işleminin yapıldığı tarihten itibaren her zaman açılabilir.
Hangi İşlemlerde Muvazaa Olmaz?
Muvazaa davası Yargıtay kararları ve diğer uygulamalara bakıldığında bazı işlemlerin muvazaanın mümkün olmadığı haller kapsamında yer aldığı görülmektedir. Bu duruma örnek olarak hakim önünde yapılan işlemlerde muvazaa mümkün değildir. Hakim ile tarafların muvazaa yönünde anlaşması söz konusu olamaz. Özel nitelikli bazı işlemler de de muvazaadan söz edilememektedir.
Muvazaanın mümkün olmadığı haller arasında özellikle gerçek irade açıkça belliyse ve görünürdeki işlem, tarafların gerçek iradeleri ile uyumlu ise muvazaa olmayacağı kanatini doğurur. Üçüncü kişileri aldatma kasının da olmaması muvazaanın ispat edilmesini de bir hayli zorlaştıracaktır.
Muvazaa Davası Ne Kadar Sürer?
Muvazaa davası süresi değişkendir. Bu tür davalarda olayın ispatlanması ve davanın görülmesi uzun bir vadeye yayılabilir. Muris muvazaası davaları en temel miras davalarından biri olarak karşımıza çıkar. Bu davalarda Yargıtay süreçleri de dahil olmak üzere genelde 4 yıla kadar uzayabildikleri görülmektedir. Bazı hukuki uygulamalarda ise bunun 6 yıl gibi daha uzun süreler yayılması da mümkündür.
Muvazaa davasının konusuna, tarafların ispatlarına ve mahkeme yoğunluğuna göre muvazaa davalarının farklı sürelerde sonuçlanması mümkündür. Bu nedenle kesin bir süreden bahsetmek zordur. Diğer birçok davada olduğu gibi muvazaa davalarının da süreleri değişken olabilir.
Muvazaa Davası Zamanaşımı Var Mı?
Muvazaa davası zamanaşımı süreleri bulunmamaktadır. Murisin muvazaası davasında ayni haklara ilişkin olması nedeniyle herhangi bir zamanaşımı veya hak düşürücü süre belirlenmemiştir. Miras bırakan kişinin ölümünden sonra her zaman mirastan mal kaçırma davası açılabilir. Muvazaa davası açmak için sadece murisin muvazaası için değil diğer birçok konuda da yargıya başvurulabilir. Yine de bu davalar zamanaşımına tabi olmayan davalardır.
Ayrıca Bakınız: İşe Dönüş Davası Nasıl Açılır?
