Göçmen kaçakçılığı suçu TCK madde 79’a göre maddi kazanç elde etmek amacıyla yasal olmayan şekilde Türkiye’den insan çıkarma ya da Türkiye’ye insan sokma yoluyla oluşan bir suçtur.
Maddi gelir elde etmek amacıyla yapılan göçmen kaçakçılığı suçu TCK madde 79-1’e göre şu eylemler doğrultusunda gerçekleşmiş sayılmaktadır:
- Türk vatandaşının ya da yabancı bir vatandaşın yurt dışına çıkmasını saplama (TCK madde 79-1-b)
- Yabancı birini yasal olmayan yollardan ülkeye sokma (YCK madde 79-1)
- Ülkeye giren yabancı bir vatandaşın ülkede kalması için olanak sağlamak (TCK madde 79-1-a)
TCK madde 79-1’e göre göçmen kaçakçılığı suçuna teşebbüs etmek de suç işlenmiş gibi ceza alınmasına neden olmaktadır. Göçmenleri gemi ya da bot aracılığıyla sınıra taşıyan kişi daha varmadan yakalanırsa göçmen kaçakçılığı suçu ile yargılanacaktır. Kanuna göre fail suç tamamlanmış gibi cezalandırılacaklardır.
Göçmen Kaçakçılığı Suç Unsurları
Göçmen kaçakçılığı suçu özel kast ile işlenen bir suçtur. TCK madde 79’da yer alan metinde “doğrudan doğruya ya da dolaylı olarak maddi menfaat elde etmek amacıyla” kelimeleriyle suçun özel bir kast ile işlenebileceği belirtilmiştir. Failin maddi çıkarları yoksa bu durum göçmen kaçakçılığı suçu meydana getirmez. İnsani nedenlere bağlı olarak göçmenleri bir yerden bir yere taşıyan ya da barınma imkanı sağlayan biri göçmen kaçakçılık suçu işlemiş sayılmaz. Maddi yarar elde etme söz konusu değilse suç gerçekleşmez. Ancak suşun tamamlanmış olması için maddi çıkarın fiilen edinilmiş olması şart değildir. Maddi menfaat edilmemişse bile bu amaçla hareket etmek bile suçun gerçekleşmesi adına yeterli bir nedendir. Bir grup göçmeni para karşılığı botlara bindirmek için sahile götüren biri yakalandığında parayı almamış olsa dahi bu suçu işlemiş gibi cezalandırılmaktadır.
Göçmen kaçakçılığı suçunda yer alan seçimlik hareketler mevcuttur.
Yabancının Ülkede Kalmasına İmkan Sağlamak (TCK madde 79-1-a)
Bir yabancının Türkiye’de kalması belli koşullar doğrultusunda gerçekleşir. Türkiye’de vize muafiyetinin tanındığı süreden veya 90 günden fazla kalınacaksa, 6458 sayılı kanunun 19. maddesine göre yabancılar mutlaka ikamet izni almalıdırlar.
Maddi kazanç için bir yabancıyı yasal olmayan yollardan ülkeye sokan ve Türkiye’de kalmasına imkan sağlayan, barınacak yer veren, yiyecek içecek sağlayan kişiler göçmek kaçakçılığı suçu işlemiş olurlar. Ancak hatırlatmakta fayda var, tüm bu imkanları maddi kazanç için değil, insani nedenlerle yapan kişiler göçmen kaçakçılığı suçu işlemiş olmazlar. Aynı zamanda yasal olarak Türkiye’ye girmiş olsalar da Türkiye’de sürekli olarak kalmalarına karar verilmemişse bu yabancıların ülkede kalmaları için imkan sunmak da suç unsuru oluşmasına neden olur.
Yabancının Yasal Olmayan Yollardan Ülkeye Sokulması (TCK madde 79-1-a)
Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nda bir yabancının ülkeye giriş şartları belirtilmiştir. Bir yabancının ülkeye girişinin yasal kabul edilebilmesi için şu şartları karşılaması gerekir:
- Gümrük kapılarından pasaport ile girmesi,
- Vize muafiyeti söz konusu değilse 90 güne kadar giriş vizesinin olması,
- Ülkeye giren kişilerin yasaklı olmaması gerekir.
6458 sayılı kanuna göre bu girişler yasal girişlerdir. Göçmen kaçakçılığı suçu oluşmaz. Fakat bu maddeler dışında bir yabancının Türkiye sınırlarına sokulması ya da buna aracılık edilmesi göçmen kaçakçılığı suçu doğurur.
Eğer yabancı kişi ülkeye girebilmek adına sahte evraklar ve belgeler hazırlamışsa kullanılan belgelerin özelliklerine bakılarak resmi evrakta sahtecilik ya da özel evrakta sahtecilik suçundan da ceza alabilmektedir. Bu durum TCK madde 212’de belirtilmiştir.
Türkiye Vatandaşı ya da Yabancı Vatandaşın Yurt Dışına Çıkmasına İmkan Sağlamak (TCK madde 19-1-b)
Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’na göre Türkiye’den yurt dışına gerçekleşecek olan giriş ve çıkışlar, belirtilen kapı ve gümrükler üzerinden gerçekleşmelidir. Bu geçişler pasaport yoluyla gerçekleşir. Yasal nedenler olup olmamasına bakılmaksızın bir yabancının bu kapılar haricinde ülke sınırından dışarı çıkarılması gömen kaçakçılığı suçunu meydana getirmektedir. Örnek vermek gerekirse, sınır kapılarını kullanmadan direkt Hatay’dan karayolu ile götürülen Türk ya da yabancı vatandaşın para karşılığı götürülüyor olması bu suçun meydana gelmesine neden olmaktadır.
Bu fiillerden birinin gerçekleştirilmesi bile insan kaçakçılığı suçunun ortaya çıkması için yeterlidir.
Göçmen Kaçakçılığı Cezası Ne kadar?
Kanunlara göre Göçmen kaçakçılığı suçu cezası şöyledir:
- Doğrudan doğruya ya da dolaylı olarak maddi kazanç elde etmek amacıyla yasal olmayan yoldan bir yabancıyı ülkeye sokmak ya da ülkede kalmasına imkan sağlamak, Türk vatandaşı ya da bir yabancının yurt dışına çıkmasını sağlamak bu suçu oluşturmaktadır. Bu eylemleri gerçekleştiren kişi ya da kişiler TCK madde 79-1’e göre 5 yıldan 8 yıla kadar hapis cezası alırlar. Bunun yanı sıra 1.000 günden 10.000 güne kadar adli para cezası ile cezalandırılırlar.
- Mağdurların hayatını tehlikeye atan şekilde suç işlenmesi, onur kırıcı davrnışlara maruz kalmaları durumunda suçu işleyen kişilerin cezası yarısından üçte ikisine kadar arttırılmaktadır. Bu yasa TCK madde 79-2’de yer alır.
- Göçmen kaçakçılığı suçu bir ya da birden fazla kişi tarafından işlenmektedir. Buna bağlı olarak verin ceza yarısına kadar, bir örgüt suçu olarak işlenmişse verilen ceza yarısından bir katına kadar arttırılmaktadır. Bu yasa TCK madde 79-3’te belirtilmiştir.
Göçmen Kaçakçılığı Etkin Pişmanlık Var Mı?
Göçmen kaçakçılığı suçu etkin pişmanlık barındırmayan bir suçtur. Kanuna göre göçmen kaçakçılığı çok büyük bir suçtur. Kişilerin maddi menfaatler doğrultusunda gerçekleştirdiği bu suçun affı yoktur. Bu suçta mağdur hem toplum hem de devlettir. Bu suç takibi şikayete bağlı suçlar arasında değildir. Kamu davası açmak suretiyle savcılık tarafından gerçekleştirilmektedir. Kamu davaları ise ceza davası niteliğine sahip davalardır.
Göçmen kaçakçılığı suçundan haberdar olan savcılık makamları soruşturma başlatırlar. Fakat yeterli suç kanıtı yoksa kamu davası açılamamaktadır.
Göçmen Kaçakçılığı Suçu Zamanaşımı
Göçmen kaçakçılığı suçu zaman açımı 15 yıl olarak belirlenmiştir. Kaçakçılığının tespitiyle birlikte savcılar devreye girer. Yeterli suç unsuru tespit edilirse konu hakkında kamu davası açılmaktadır. Göçmen kaçakçılığında mağdur toplum ve devlet olduğundan suç kamu davası açılmasına neden olur. Kanunda göçmen kaçakçılığı suçu büyük bir suçtur.
Göçmen Kaçakçılığı Suçu
Göçmen kaçakçılığı suçu bir yabancı vatandaşın yasal olmayan şekilde yurda sokulması ya da bir Türk vatandaşının veya yabancının yasal olmayan yollardan yurt dışına çıkarılmasıdır. Eğer tüm bunlar maddi çıkarlar doğrultusunda yapılıyorsa buna göçmen kaçakçılığı suçu adı verilmektedir. Göçmen kaçakçılığı suşunda herkes fail olabilir. Maddi menfaat temin eden kişiler doğrudan doğruya ya da dolaylı olarak bunu gerçekleştiriyorsa buna göre ceza alırlar.
Suçun ana failleri ülkeye yasa dışı yollardan insan sokan kişilerdir. Ülkeye yasadışı yollarla giren, gözaltına alınan veya sınır dışı edilen kişiler ise bu suçun konusudur. Bu suçta ülkeden çıkarılan ya da ülkeye sokulan kişiler fail olarak değil, suçun nesnesi olarak kabul edilirler.
Bir davranışın suç sayılabilmesi için yasa dışı olması gerekir. Kasıtla işlenebilecek bir suçun taksirle işlenmesi mümkün değildir. Maddi amaçlarla yapılan işlemler suç unsuru oluşturmaktadır. Mali menfaatin doğrudan veya dolaylı olarak kazanılması önemli değildir.
