İzale –i şüyu davası ya da diğer bir ifadeyle ortaklığın giderilmesi davası, herhangi bir malın paylaşılmaması halinde ortaya çıkan davalardır. Genelde miras yolu ile kalan ve tek bir kişi ya da ailenin kullanımına uygun olan taşınmazın paylaşımı konusunda tarafların uzlaşamaması nedeniyle açılan davalardır.
Ortaklığın giderilmesi davasının açılması için belirli şartların oluşması gerekiyor. Öncelikle yetkili mahkemeye başvuru şarttır. Yetkili ve görevli mahkeme ise davaya konu olan taşınmazın bulunduğu yer sulh hukuk mahkemesidir. Birden fazla taşınmazın dava konusu edilmesi halinde bu taşınmazlardan birinin bulunduğu yerdeki mahkemeye başvuru yapılabilir. Ortaklığın giderilmesi davası açmak için hukuki usullere uygun şekilde tüm süreç doğru şekilde yürütülmelidir. Bu nedenle uzman bir avukat ile çalışmak önemlidir.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Nedir?
Ortaklığın giderilmesi davası ya da diğer bir ifadeyle izale –i şüyu davası, çoğu zaman miras yolu ile kalan ve tek bir kişi veya ailesinin kullanımına uygun olan taşınmazın paylaşımında yaşanan uyuşmazlıkların çözümü için başvurulan bir hukuki yöntemdir. Adından da anlaşılacağı üzere bir ortaklığın sona erdirilmesi ve ortakların hak ve sorumluluklarının belirlemesi amacıyla açılan bir hukuki süreçtir.
Türk Medeni Kanunu kapsamında düzenlenen bu konu hakkında birçok detaya yer verilebilir. Taşınır veya taşınmaz mal üzerinde birden fazla kişinin mülkiyet hakkı olması halinde, mülkiyet hakkına sahip kişilerin söz konusu malı paylaşımında uyuşmazlık yaşamaları halinde bu davalara başvurulmaktadır. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu kapsamında doğrudan düzenlenme altına alınmasa da hukuki olarak dayanağı TMK madde 698 olarak tanımlanmaktadır.
Ortaklığın Giderilmesi Davasının Şartları Nelerdir?
İzale –i şüyu davada hissedarın alış önceliği gibi birçok detay bu davaların reddine veya kabulüne neden olabiliyor. Hukuki olarak belirlenen tüm sebep ve dava açma şartlarının oluşması halinde ortaklığın giderilmesi davasını açılabilmektedir. İzale – i şuyu davası açılabilmesi için bazı temel şartların ortaya çıkması gerekiyor.
Ortaklığın giderilmesi davası için özellikli bir şart veya şartlar bulunmaz. Çünkü kişiler birlikte mülkiyete zorlamazlar. Ancak bu davanın kabul edilmesi için kısaca şu tür şartlar aranmaktadır:
- Elbirliği veya paylı mülkiyete konu olan bir mal bulunmalıdır.
- İlgili malın taşınmaz, araç, altın, hisse senedi vb. olması mümkündür.
- Davacının davayı açarken dosyaya ortakların tamamını dahil etmesi gerekir.
- Davaya konu olan malın tüm bilgileri eksiksiz ve doğru şekilde belirtilmelidir.
- Söz konusu mal üzerinde ortaklığı gösteren evrak ibraz edilmelidir.
- Ortaklığın giderilmesini isteyen kişinin paydaşlardan biri olması gerekir.
- Taşınmazın üzerinde ortaklığın giderilmesine elverişli bir durum olmalıdır.
Ortaklığın giderilmesine davası açılabilmesi ve davanın kabulü için çeşitli birçok şarta bakılmaktadır. Bu tür şartlar oluşmadan söz konusu davanın açılması epey zor olacaktır. Bu aşamada da yine alanında uzman bir avukattan destek almak her yönüyle önemlidir.
Ortaklığın Giderilmesi Davasını Kim Açabilir?
Ortaklığın giderilmesi davasında hissedarlar arasında satış konusunda yaşanan sorunlar nedeniyle bu kişiler dava açabilmektedir. Bu davalar sadece davaya konu olacak malın paydaşları yani hissedarları tarafından açılabilir. Mallar zerinde ortaklık ilişkisinin mahkeme yoluyla sonlandırılmasın amaçlayan bir dava türü olacağı için davayı açacak kişinin hak sahibi olması gerekiyor.
Ortaklığın giderilmesi davasını açmak için en temel şart ise paydaşlardan biri olmaktır. Eğer bir ortaklığınız bulunmuyorsa haliyle bu davayı açamazsınız. Paydaş her zaman gerçek kişi olmak zorunda değildir. Ortaklığın giderilmesi davası açmak için tüzel veya gerçek kişi olunabilir. Eğer ortaklardan biri veya birkaçı vefat etmiş ise o kişinin mirasçıları davaya dahil edilir.
Ortaklığın Giderilmesi Davasının Sonucunda Ne Olur?
Mirasta ortaklığın giderilmesi davası başta olmak üzere, bu kapsamda açılan davaların sonuçları birbirinden farklıdır. Bazı durumlarda ortaklığın giderilmesi davasında mahkeme tarafından dava reddedilebilmektedir. Bu nedenle mutlaka dava açma şartlarının ortaya çıkması gerekiyor.
Ortaklığın giderilmesi davasının sonucunda, paylı ya da elbirliği mülkiyet ile hakimiyet kurulan taşınır ya da taşınmaz mal üzerindeki paydaşlığın son erdirilmesi sağlanır. Adından da anlaşılacağı üzere bu davaların sonucunda ortaklık durumu giderilir. Ortaklığın giderilmesi davasında paydaşların tamamı taraf olabilmektedir.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Hangi Durumlarda Açılamaz?
Ortaklığın giderilmesi davası açılamayacak haller arasında birçok etken bulunuyor. Bu etkenlerin ortaya çıkması halinde dava açılamaz. Ortaklığın giderilmesi davasında davaya konu olan unsur, taşınmaz malın kirada olması, hacizli veya ipotekli olmasıdır. Ayrıca üzerinde irtifak veya intifa hakkı olması ve geçerli satış vaadi sözleşmesi ile haricen satılmış bulunması da bu davaların görülmesine mani olmamaktadır.
Ortaklığın giderilmesi davasının açılamadığı hallerden bazıları ise kısaca şunlardır:
- Davaya konu olacak mal üzerinde ortaklık bulunmaması,
- Ortaklığın giderilmesini talep eden kişinin paydaşlardan biri olmaması,
- Ortaklığın giderilmesine elverişli bir durumun olmaması vb.
Söz konusu davalar sadece paydaşlardan biri tarafından açılabilmektedir. Bu nedenle ortaklığı olmayan kişilerin ortaklığın giderilmesi davası açması mümkün değildir.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Kaç Celse Sürer?
Ortaklığın giderilmesi davası satış isteme süresi ayrıca belirtilmiştir. Bu kapsamda mahkeme tarafından kurulan hükmün kesinleşmesinden itibaren 10 yıllık zamanaşımı süresi bulunur. Bu zamanaşımı süresi içinde satış kararının gerçekleştirilmesi talep edilmelidir. Bu davaların sonuçlanma süreleri ise değişkendir. Mahkemelerin yoğunluğu, taraf sayısı ve dosya konusuna göre farklı sürelerde sonuçlandıkları görülmektedir.
Mahkemenin yoğunluğuna ve davaya konu olan taşınmaz durumuna göre veya taraf sayısı ve dosya niteliği kapsamında süreler değişmektedir. Yaklaşık olarak ortaklığın giderilmesi davalarının 10 – 12 ay içinde sonuçlandığı görülmektedir. Her olay için süreler farklılık gösterebilir. Bu nedenle ortaklığın giderilmesi davasında kesin bir süre belirtmek mümkün değildir. Öte yandan
Ortaklığın Giderilmesi Davasında Satış Masraflarını Kim Öder?
Ortaklığın giderilmesi davasında dilekçe örneği incelenerek bu davaların hukuka uygun olarak açılması ve yasal sürecin takip edilmesi gerekiyor. Ancak bazı durumlarda ortaklığın giderilmesi davaları açılamaz. Bu davanın açılması için belirlenen şartların sağlanması gerekiyor. Mevcut uygulamalar göre ortaklığın giderilmesi davalarının sonuçlanma süreleri de değişmektedir.
Ortaklığın giderilmesi ya da izale – i şuyu davası maktu harca tabidir. Dava sonunda yargılama giderleri taraflara hisseleri oranında yükletilmektedir. Söz konusu davaların kazananı ve kaybedeni olmadığı için söz konusu masraflardan bütün ortaklar hissesi oranında ödeme yaparlar. Bu davalarda ortaya çıkabilecek masraflar paydaşların hepsi tarafından ödenir. Paylarına göre hesaplanacağı için ödenecek ücretler de değişmektedir.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Masrafı Ne Kadar?
Ortaklığın giderilmesi davası vekalet ücreti ve diğer masraflar davaya taraf olan kişilere göre değişmektedir. Masraflar payları oranında ödenirken, avukat ile çalışarak bu davanın açılmasını isteyen kişiler kendi adlarına vekalet ücretlerini avukatlarına ödemeleri gerekir. Ortaklığın giderilmesi davasında başvuru harcı ve peşin harç maktu olarak alınmaktadır.
Sulh hukuk mahkemesine açılacak ortaklığın giderilmesi davası için başvuru harcı ve peşin harç olarak da maktu ücret bu kapsamda her döneme göre değişmektedir. Öte yandan hukuki danışmanlık ve avukatlık hizmetleri için kişilerin ödemesi gereken ücretler değişir. Ortaklığın giderilmesi davası açmak için bu alanda deneyim sahibi ve uzman bir avukat ile çalışarak hukuki süreci doğru bir şekilde yönetebilirsiniz.
Sık Sorulan Sorular
Ortaklığın giderilmesi nasıl yapılır?
Ortaklığın giderilmesi mal sahiplerinin anlaşamaması üzerine taşınmazın açık arttırma ile satılmasıyla gerçekleştirilir. Taraflar isterse açık arttırmaya katılarak malın tamamını kendileri alabilirler.
Ortaklığın giderilmesi davasında ön alım hakkı var mı?
Ortaklığın giderilmesi davasında ön alım hakkı kullanılamamaktadır.
Ortaklığın giderilmesi davası ne kadar tutar?
Ortaklığın giderilmesi davasında avukatlık Vekalet ücreti masraflar hariç 30.000,00 -TLdir.
Ayrıca Bakınız: İşe Dönüş Davası Nasıl Açılır?